Bankovervaller Alvin Karpis zit de helft van zijn leven lang vast in de beruchte Alcatraz gevangenis en wijdt zich na zijn vervroegde vrijlating (die hem nog zes jaar leven in de buitenlucht gunt) in alle eenzaamheid aan de kunst van stilistische fotografie. Het is het centrale thema van een wat vreemde film van opeenvolgende stilbeelden van de Nederlander Mike Hoolboom, die het werk van de overvaller per toeval via eBay kocht. Hij riep de hulp in van bevriende minimalistische ambientmeester Machinefabriek om een muzikale ondertoon te plaatsen bij zijn beeldend verhaal. ‘Secret Photographs’ staat als soundtrack voor een compositie van stilte en kilheid.
De plaat bestaat uit drie onderdelen die telkens meer dan twintig minuten de luisteraar aangrijpen. Minimalisme is daarbij steevast troef, met beperkte beweging die zijn eigen tijd opeist om zich te ontwikkelen.
Opener ‘Part One (Black and White’) bevat een geheel van zacht in elkaar overgaande, machinale zoemtonen van telkens verschillende hoogten. Het lijkt wel of iemand met een heel lange adem uitgerekte hobonoten produceert die via vervorming nog wat breder opengetrokken worden. Af en toe ontdubbelen de droomdrones zich even, of wordt een sombere, geloopte grondtoon toegevoegd die contrasteert met de hoge frequenties, maar rust en soberheid blijven het desolate leven in Alcatraz weerspiegelen.
De tweede track krijgt tussen haakjes subtitel ‘Colour’, wat op iets meer muzikale inhoud duidt. De basis zijn lang nazinderende snaartrekken op de elektrische gitaar, een melodie van traagheid met veel galm. Een licht sprankeltje hoop schijnt doorheen de wereld van doodse sereniteit: twee zeldzame, sneller opeenvolgende noten die de donkere galmtoetsen doorklieven. Een enkele scheut licht en wat uitglijdende vingers over metaalsnaren maken een half uur muzikale eenzaamheid en een erg zwaar totaalbeeld wat meer leefbaar. Een onrustig, onderhuids gerommel op gitaar met vibrerende effecten zorgt voor een diepgang die door een hoofdtelefoon voor een groeiende verrijking zorgt. Pas nu blijkt dat Machinefabriek met goed verstopte veldopnames en klankvervormingen werkt die een microscopisch onderzoek vereisen. Op twintig minuten komen ijle, hoge drones de steeds dichter wordende geluidsmist doorklieven en heeft terneergeslagenheid plaats gemaakt voor een leven dat zich afspeelt in een doffe roes, die langzaam een dood inkruipt van winderige ruis.
‘Part Three’ krijgt opnieuw ‘Black and White’ mee. Een minimale drone zorgt voor monotonie, hoewel ruis en piepgeluiden op de achtergrond gelukkig wat meer inhoud voorzien dan in ‘Part One’. Afgestompte geluidssamples zorgen voor een onrustig gevoel in de diepte. Ook nu treedt na enige tijd een bedompte gloed in die alle emotie afstompt, terwijl een industriële onderbouw voor extra akeligheid zorgt. De evolutie is bij deze afsluitende belevingstrack wat vlotter. Niet dat er sprake is van een avontuur, maar wel van beweging en dat was hoognodig.
‘Secret Photographs’ bestaat uit een geheel van stilistische klanken die gebaseerd zijn op een film van opeenvolgende foto’s. Op zich past dit album dus prima zijn groter geheel. Wie houdt van minimale ambient en wegkwijnen met een hoofdtelefoon op in een droom van klank, kan gecharmeerd geraken door deze plaat. Machinefabriek voorziet echter wel heel erg weinig inhoud en maakt het de luisteraar moeilijk om door zijn bizarre kunst geboeid te blijven.
