Op een reis naar Marokko ontdekt de trompettist en leider van het avant garde jazz sextet Mâäk's Spirit de "gnawa" muziek. Hij maakt er kennis met Maâlem (meester muzikant) Abdeljamid Domnati en zijn in Marokko vermaarde ensemble Gnawa Expres. Begin augustus 2003 krijgen de twee groepen de kans om een gezamenlijk project uit te werken dat nieuwe muzikale grenzen verkent rond gezamenlijke spontane improvisatie. Na een serie concerten in België en het buitenland is er nu 'Al Majmaâ', het resultaat van deze inspirerende samenwerking en opnames van concerten op het Jazz Middelheim Festival en in Flagey Studio 4 in augustus 2003.
De eerste noten van Al Majmaâ doen allerminst vermoeden dat dit album op het kruispunt van avant-garde jazz en gnawa ligt. De blazers van Mâäk's Spirit lijken de opening van het album statig aan te willen kondigen. Het vervolg van 'Soudani Manayo' vat eigenlijk het hele album samen in één nummer. Traditionele unisono gnawa gezangen uit de kelen van Gnawa Express de Tanger zetten de onmiskenbaar Afrikaanse sfeer in gang, waarna Mâäk's Spirit stelselmatig het muzikale laken met een avant-gardistische saxsolo en jazzritmes naar zich toe trekt. In het stomende, rollende 'Hamdouchia' komen Gnawa Express de Tanger en Mâäk's Spirit echt tot een versmelting. De repetitieve percussieritmes en traditionele gnawazang zijn de spaghetti voor de bolognaise van het Belgische blazerswerk. Eric Thielemans zorgt met snelle, vrolijke en gevarieerde ritmes voor de prittige kruiden. Op het rustige, warme 'Nalu' worden de spots op een ngoni-tokkelende Baba Sissoko gezet en voegt Laurent Blondiau ijle trompetmelodieën toe aan de achtergrond van metronomische percussie. Maar de combinatie van avant-garde jazz en gnawa wordt niet altijd tot een versmelting gebracht. Snelle, stomende nummers als 'Shems 1' en 'Mawama', waar de klankmogelijkheden van trompet en sax worden uitgediept, gaan eerder op een Babelse manier de confrontatie aan met de strakke qrâqeb-ritmes en traditionele gnawa gezangen. Ook 'Satismes' gaat in deze richting verder, al lijken we in dit nummer eerder terechtgekomen op een Marokkaanse markt waar druk heen en weer wordt gediscussieerd tussen rustige tuba's, hoge trompetten en taterende qrâqebs.
Samenvattend is 'Al Majmaâ' een inspirerend album. Mâäk's Spirit exploreert op een erg authentieke manier de gnawa-muziek in hun muzikale zoektocht die avant-garde jazzmuzikanten vaak kenmerkt. Het resultaat is een plaat waar de beide muziekvormen elkaar vinden in een geheel, zonder daarbij compromissen te sluiten qua muzikale authenticiteit en de identiteit van de samenstellende delen. Was het niet zo dat muzikanten de polsslag van de maatschappij vertolkten?
Meer over Mâäk's Spirit / Gnawa Express de Tanger / Baba Sissoko
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
