Van dirigent Otto Klemperer is geweten dat hij de neiging had om het symfonisch repertoire trager te brengen en (bijgevolg) ook iets te pathetiseren. Zo extreem als de Roemeense dirigent Sergiu Celibidache, wiens interpretaties van bijvoorbeeld Bruckner erg werden uitgerokken, wordt het bij Klemperer niet. Dit omdat zijn vertragende tendens vooral stamt uit een tijdsperiode waarin dit vaker werd gedaan en niet omdat er per definitie een religieus-filosofisch idee mee gepaard ging, zoals bij Celibidachi. Ook in de Beethoven-symfonieën merkt men dat Klemperer op de rem gaat staan. In de vijfde symfonie, met het gekende "klop op de deur"-motief, heeft dat bijvoorbeeld een bevreemdend effect, alsof de orkestmotor zich niet snel genoeg op gang kan trekken. Over het algemeen kan men zeggen dat Klemperers uitvoeringen door de vertragende tendens nogal log en statig durven klinken, een gegeven waar Beethoven als componist onder te leiden te heeft. Dat maakt hedendaagse uitvoeringen zeker spannender en intrigerender, hoewel Klemperer door zijn degelijkheid zeker de tand des tijds heeft doorstaan.

De uitgave van deze integrale Beethoven-cyclus betreft een editie bij het label Music & Arts, dat oudere opnames nu voor het eerst op de markt loslaat. Klemperer nam Beethoven op met diverse orkesten. Met zijn Germaanse karakter en gestrengheid voelde de dirigent ongetwijfeld veel affiniteit met Beethovens muziek. In deze vijfdelige cd-box zitten de integrale symfonieën zoals Klemperer die bracht op het Vienna Festival in mei en juni van de maand 1960. Het is opvallend dat systematisch muziek van die periode wordt uitgebracht, waarschijnlijk omdat de rechten op de opnames na vijftig jaar vervallen. Het orkest waarover Klemperer de leiding heeft is het Philharmonia Orchestra, nog steeds een belangrijk, Brits orkest. Het was namelijk Riccardo Muti die Klemperer daar als chef zou opvolgen en na Muti volgden Giuseppe Sinopoli, Christoph von Dohnányi en Esa-Pekka Salonen – uiteraard niet van de minsten. Het orkest speelt heel degelijk en hun klank is bovenal solide. De nuance komt pas op de tweede plaats, maar Klemperer heeft voornamelijk naar duidelijkheid gestreefd. De Beethoven-symfonieën zijn in deze uitgave dan ook erg welomlijnd en helder, wat allicht een troef is. Zeker tijdgenoten van Klemperer durfden Beethoven immers moeilijker maken dan nodig.

De opmerkelijke passage van tenor Fritz Wunderlich maakt vooral de negende symfonie bijzonder, maar onder Klemperer lijkt zij te gezwollen en ongewoon dramatisch. Ook in zijn 'Ein deutsches Requiem', onlangs verschenen bij ICA Classics, had de dirigent de neiging om met het koor een voluptueuze krachttoer uit te halen die tegenwoordig vreemd klinkt. Desondanks blijft deze negende symfonie aanvaardbaar, en wel om de eerder vernoemde degelijkheid. Andere potentiële hoogtepunten zijn Beethovens vijfde, helaas teveel vertraagd, en de 'Eroica", in deze versie met uitzonderlijk veel gewicht overladen. De zesde ('Pastorale') heeft dan weer baat bij uitstekende houtblazers, maar Klemperer lijkt haar teveel in de hand te willen houden en laat de symfonie nooit echt de vleugels uitslaan. Hedendaagse dirigenten, zoals een Ivan Fischer bij het Budapest Festival Orchestra, hebben ook van deze symfonie frissere, meer natuurlijke versies gemaakt die niet zo streng klinken als onder Klemperer.

De conclusie is dat deze cd-box vooral een (ouder?) publiek zal aanspreken dat zweert bij de zwaarte van de oudere meesters. Voor hen is deze mooi geprijsde box een aangenaam hebbeding. Wie de hedendaagse interpreten een beetje volgt, weet echter dat genoeg dirigenten de voorbije tien jaar met uitstekende Beethoven-opnames naar buiten traden.

Meer over Ludwig van Beethoven


Verder bij Kwadratuur

Interessante links
Agenda
Concertagenda
  • Geen concerten gevonden.