Een liedrecital is een van de meest veeleisende concertvormen voor uitvoerders en publiek. Vooreerst is er het delicate balansprobleem tussen beide muzikanten, waarbij de concertvleugel niet zelden de zanger dreigt te overstemmen. Ook het samengaan van poëzie en muziek en de 'naaktheid' van de kleine bezetting maken dat het lied steeds een zekere inspanning vraagt, hetgeen verklaart waarom het genre zijn weg naar het grote publiek maar moeizaam vindt. Dit probleem stelt zich zeker als het om liederen van een zogenaamd 'moeilijk' componist als Beethoven gaat. Dietrich Henschel en Michael Schäfer hebben deze drempel gedeeltelijk weten te omzeilen door liederen af te wisselen met pianowerk van Beethoven, waardoor er meer instrumentale diversiteit ontstaat.
Het duo valt meteen met de deur in huis met een van de meest aangrijpende liederen die Beethoven heeft geschreven, 'An die Hoffnung'. Het zoekende begin, zowel in de melodie van de zangstem als in de begeleidende harmonisatie, en de sfeer van vertwijfeling die als een hardnekkige mist over de uitvoering hangt levert een van de meest beklijvende momenten op van de cd. De pauzes tussen de verschillende zinnen zijn heel spannings- en verwachtingsvol geladen in het recitatiefachtige begin. De tweede strofe klinkt eerder als een aria, waardoor de opbouw van het lied erg aan opera doet denken. Maar dan wel veel inniger en zonder de theatraliteit ervan.
'Adelaide' zet de luistaar op een verkeerd been door het onschuldige, Mozartiaanse begin ervan. Al vlug schemert echter de stijl van de componist door en ontspint het lied zich als een getormenteerde liefdesgeschiedenis die adembenemende momenten oplevert. De innerlijke onrust en zoektocht van Beethoven worden hier mooi weerspiegeld. De compositorische vernieuwingen die de componist doorvoerde uiten zich duidelijk in 'An die ferne Geliebte'. Het bestaat uit zes gedichten die Beethoven aan elkaar reeg tot een doorgecomponeerd lied. De interpretatieve overtuigingskracht en de vocale kwaliteiten van Henschel weten de luistaar van begin tot het eind te boeien. Hij heeft een groot dynamisch bereik en zelfs zijn gefluisterde zinnen blijven steeds verstaanbaar. Het enige mindere aan deze opname is dat niet alle liederen kwalitatief hoogstaand zijn. De 'Sechs Lieder op. 48' bijvoorbeeld zijn wel aardig, maar behoren niet tot Beethovens beste bladzijden. Dat hij zich wendde tot deze eenvoudige gedichten had meer te maken met de aantrekkingskracht van hun religieuze inhoud in een periode waarin de doofheid van de componist zich manifesteerde, dan met de poëtische waarde ervan.
De pianocomposities die Michael Schäfer ten gehore brengt behoren evenmin tot het bekendere werk. De 'Polonaise' klinkt minder authentiek dan de polonaises die Chopin enkele tientallen jaren later schreef. Ook de 'Fantasie' kan maar matig boeien ondanks de verzorgde vertolking van Schäfer. Hij speelt keurig en muzikaal, maar er ontbreekt wel wat spontaniteit en fantasie in zijn spel. Beter is het 'andante', dat Beethoven aanvankelijk bedoelde als tweede deel van zijn 'Waldstein' sonate. Maar laat dit u niet weerhouden om deze cd te beluisteren waar dit liedduo garant staat voor enkele zinderende kippenvelmomenten.
Meer over Ludwig Van Beethoven
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
