Het minder bekende Orfeo label brengt een reeks van drie cd'tjes uit met daarop oude opnames uit 1977 van Beethovens pianoconcerti, met grote namen als Rudolf Serkin achter de piano en het orkest van de Bayerische Rundfunk gedirigeerd door Rafael Kubelik. De drie cd's werden bovendien live opgenomen.
Beethovens pianoconcerti volgen getrouw zijn ontwikkeling als componist die zich losmaakt van het Weense classicisme. Terwijl de eerste twee nog in een Haydniaans idioom geschreven zijn, zijn de volgende drie in een veel persoonlijker, eigenzinniger stijl geschreven. Al bij een eerste beluistering valt op hoe helder en licht piano en orkest klinken, wat best verwonderlijk is voor een oude opname. (nu ja, oud...) Serkin speelt met een lichte, milde klank die deze muziek wonderwel past. Vooral het eerste, tweede en het lieflijke vierde concerto komen zo goed tot hun recht. Natuurlijk klinkt het orkest niet zo compact en kernachtig als dat bij een historische uitvoering het geval zou zijn, maar de muzikanten doen hun uiterste best om zo doorzichtig mogelijk te spelen. Nadeel is wel dat sommige snelle delen, de finales van het eerste en tweede concerto bijvoorbeeld, wat vuurwerk missen. Het tempo zit juist, maar de luide delen schieten soms wat tekort qua kracht.
De fantasie voor koor, orkest en piano, een rapsodisch werk dat al sterk vooruitblikt naar de finale van de negende symfonie, is dan weer een goed voorbeeld van Beethovens late werk, waarin de componist, waar mogelijk, breekt met conventies om een hoogst persoonlijke boodschap over te brengen. Hoewel dit beslist niet Beethovens sterkste werk is, maakt Kubelik er toch een gebalanceerde uitvoering van. Het is de piano die orkest en koor leidt doorheen het stuk naar een monumentale apotheose. Ook het koor klinkt trouwens vederlicht en stralend, altijd goed verstaanbaar. Alleen jammer dat de tekst van deze fantasie niet bij de cd geleverd wordt.
Deze live-uitvoering zorgt er ook voor dat allerlei kleine foutjes in de opname zijn blijven zitten, maar dat vergroot er alleen maar de charme van. Een aantal passages stemmen wat minder en zelfs Serkin slaat al wel eens een verkeerde noot aan. Hij doet dat evenwel met zoveel overtuiging ,(en in één geval klinkt de verkeerde noot precies zo goed als de juiste), dat je hem dit onmogelijk kwalijk kan nemen. Integendeel, dit versterkt bij de luisteraar alleen maar het gevoel van in een concert te zitten, in plaats van naar een afgeborstelde studio-opname te luisteren. En deze platen bevatten beslist enkele wonderlijke momenten, zoals wanneer het trage deel van het vijfde concerto, zonder pauze, openbreekt naar het extraverte thema van het laatste deel, of wanneer Beethoven zachtjes, met uiterst beperkte middelen, (enkele signaalnoten in de blazers), het vreugdethema van de koorfantasie aanbrengt.
Dit is zonder twijfel een klassieke opname die, zeker omdat hij live geregistreerd is, dertig jaar na datum nog altijd fris en levendig blijft klinken. Een aanrader voor elke Beethovenliefhebber.
Meer over Ludwig van Beethoven
Verder bij Kwadratuur
