Een inactiviteit van een decennium en de bedrijvigheid van Barry Guy met onder meer zijn ander big band ensemble (Barry Guy New Orchestra) deed vermoeden dat het doek was gevallen over Barry Guy's London Jazz Composers Orchestra. Maar kijk, in 2008 pakte Guy op het Schaffhausen festival in Zwitserland uit met een nieuwe compositie voor dit allstar ensemble. Daarbij leek een speciale rol weggelegd voor Irène Schweizer. De Zwitserse pianiste mocht in het verleden al gastbijdrages leveren en speelde in Schaffhausen in feite een thuismatch. Meer nog, Schweizer mocht met een uitgebreid solostuk, het ensemble voorafgaan.
Schweizers performance is bijzonder vernuftig. Heel soepel en dartel dansen haar vingers over de piano en creëren een stuk dat de ene keer zenuwachtig aanvoelt, dan weer haast meditatief klinkt. Door de ongewone nootsequenties en de soms aparte, wat wringende frasering voelt het stuk onconventioneel aan. Het tempo lijkt met momenten net op dat van een kind dat nog maar juist kan stappen maar al wil lopen en bijgevolg moeite heeft om de eigen beentjes te volgen: dan trager, plots weer sneller, soms aarzelend en dan ineens razendsnel vol overtuiging naar links en dan weer rechts.
Na dit vijftien minuten durend werkstuk, vallen Barry Guy en zijn Orchestra onaangekondigd en bijzonder brutaal in. Wie even dreigde weg te dommelen zal bijzonder onaangenaam wakker schrikken. Glijdende koperklanken beuken in op een batterij rietblazers terwijl tumultueuze drumritmes en basgeweld een donderstorm lijken te evoceren. In een dik half uur leidt Guy met strakke hand zijn zeventienkoppig leger langsheen collectieve uitbarstingen van muzikaal geweld en scènes waarbij kleinere units aan het converseren slaan. Ook in dit stuk is Schweizer regelmatig aan het woord.
Het geheel ademt een nogal jachtige sfeer uit, de gesprekken zijn gedreven en slechts zelden verstilt het geheel. Niettemin zitten hier en daar enkele verrassende wendingen in het stuk. Zo is er rond de tien minuten heel even plaats voor een melodieuze noot met een haast melancholisch klinkende tenorsax, delicate piano en ingehouden percussiegeroffel en wat later zorgen georkestreerde, dreigende blazerpartijen voor een filmische toets. Het is een effect dat in de laatste zeven minuten nog explicieter wordt bereikt en de sfeer van een dramatische ontknopingscène is dan nooit ver af.
Gelet op het indrukwekkend parcours dat Barry Guy al heeft afgelegd en zijn ruim gedocumenteerd meesterschap in het leiden van grote ensembles, is het moeilijk om hier te spreken van een verrassend werk dat uit de band springt ten opzichte van wat hij vroeger heeft gedaan. Niettemin is het alweer de zoveelste mooie krachttoer van de man waarbij hij het avontuur en het enthousiasme van collectieve improvisatie alweer weet te verzoenen met compositie, richting én discipline.
Meer over London Jazz Composers Orchestra / Irène Schweizer
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
