Kris Defoort absorbeerde als student blokfluit de "oude" muziek, staat als componist in de hedendaagse klassieke muziek en kende als jazzpianist onder andere de legendarische Lionel Hampton als werkgever. In 'ConVerSations / ConSerVations' komen deze werelden samen in een project dat haar naam alle eer aandoet. De verschillende stijlen die Defoort echt in de vingers heeft, mogen hier hun eigenheid bewaren, wat de muziek een maximale integriteit en geloofwaardigheid biedt. Hier dus geen jazzy klassiek of "klassiekerige" jazz, maar een heel eigen muziektaal. Een taal die op deze live-cd bovendien uitmuntend gesproken wordt door het klassieke Danel strijkkwartet, het 10-koppige jazz-en-meer-ensemble Dreamtime, dirigent Koen Kessels en de Amerikaanse sopraan Claron McFadden.
Dat het programma een collage is van diverse, vaak los van elkaar staande werken, verraadt zich in de afwezigheid van een grote homogene lijn. In kleinere groepjes horen de werken samen, maar in het geheel zijn er grote verschillen. Het buitenbeentje van de cd is het driedelige strijkkwartet waarmee de cd opent. De bezetting en de gematigd moderne stijl van het stuk maken dit het meest klassieke van de hele cd en één van de hoogtepunten. Defoort demonstreert hierin namelijk een aangenaam gedoseerde dissonantie, goed uitgewerkt thematisch materiaal, melodische kwaliteiten en het goed inschakelen van speciale speeltechnieken. Vooral in 'Restless' bereikt hij een prachtige balans tussen spelen in blokken en polyfoon door elkaar lopen of tussen ijle spookklanken en ritmisch hakken. Door de genuanceerde uitvoering van het Danel strijkkwartet laat Defoort hier hedendaagse klassieke muziek horen die heel toegankelijk is, zonder ook maar ergens populair te worden. Heel anders is het groovy 'Me Then', een fragment uit Defoorts opera 'The Woman who Walked into Doors'. De tempowisselingen en het melodisch gekronkel met grote, niet voor de hand liggende sprongen laten de geest van Frank Zappa rondspoken, zeker wanneer de marimba een duidelijke rol toebedeeld krijgt. De instrumentaal gedachte melodie en de ritmische complexiteit beletten Claron McFadden niet om zich, halsbrekend virtuoos en qua toonhoogte in de stratosfeer, aan te sluiten bij het ensemble.
De eigen, hybride muziektaal van Defoort komt het duidelijkst naar voor in de drie Pentimenti. Voor 'Pentimento II – Velvet' neemt Defoort een melodie en de bijbehorende dalende baslijn van de barokcomponist Monteverdi als uitgangspunt, waarbij hij het grotendeels klassieke klankbeeld doorkruist met diverse stoorzenders. In 'Pentimento III – Deep Blue' – met deze keer een melodie van John Dowland als uitgangspunt – worden deze stoorzenders talrijker en zit de originele melodie verpakt in een dikkere, dissonante harmonie. Alleen het middendeel – een jazzy ballad – vormt hierbij even een rustpunt. In de eerste Pentimento 'Purple Red' neemt Defoort niet meteen muziek van iemand anders als uitgangspunt, maar test hij de musici en zijn eigen muziek maximaal op flexibiliteit. Wie even niet helemaal mee is, zou kunnen denken dat de blazers hier chaotisch door elkaar duikelen, maar wie de moeite neemt om goed te luisteren zal een strak samenspel horen, boven een ritmesectie die even exact doortrekt, maar het tempo gevaarlijk op en af laat glijden. Jazzsolo's en een romantisch strijkkwartet zorgen er voor dat de muziekwerelden van Defoort hier onwaarschijnlijk mooi samenkomen. Dat de cd als geheel niet de homogeniteit heeft van deze track neemt niet weg dat 'ConVerSations / ConSerVations' een uur muziek bevat, op het scherp tussen jazz, hedendaags klassiek en "oude" muziek.
Meer over Kris Defoort
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
