Gelegenheidsensembles zijn in het improvisatiegenre eerder regel dan uitzondering. Zo ontmoetten Jan Klare, Meinrad Kneer, Jeff Platz en Bill Elgart elkaar reeds op verschillende momenten in hun carrière maar speelden ze nog nooit in de gezamenlijke constellatie zoals hier door Evil Rabbit gepresenteerd. Het viertal speelde in oktober 2010 een eenmalig concert in Bielefeld en dat krijgt de luisteraar met ‘Modern Primitive’ integraal op zijn bord.
Het zijn dan misschien niet de meest tot de verbeelding sprekende namen die voor dit album tekenen, maar de aanwezigheid van de Duitse rietblazer Jan Klare (The Dorf, 1000) en de Amerikaanse drummer Bill (of Billy) Elgart werpt toch enig gewicht in de schaal. Vooral die laatste kan bogen op een aardige lijst met opnamen, waaronder niet alleen releases aan de zijde van Tomasz Stanko, Kenny Wheeler en Dave Holland maar ook twee albums in trio met Paul Bley en Gary Peacock. De ondertussen 69-jarige Elgart woont al sinds de jaren zeventig in Duitsland en wordt op ‘Modern Primitive’ daarom niet toevallig geflankeerd door enkele Duitsers. Naast de eerder genoemde Klare is er namelijk ook nog contrabassist Meinrad Kneer, een van de twee drijvende krachten achter het label Evil Rabbit, en iemand die samen met Elgart regelmatig in trio opereert met Ab Baars. De vrij onbekende Amerikaanse gitarist Jeff Platz maakt de line-up van dit gelegenheidskwartet compleet.
Wat meteen opvalt bij beluistering van dit album is de geluids- en opnamekwaliteit, te danken aan het productionele werk van Karl Godejohann en Oliver Siegel (de geluidsman waar Jan Klare meestal mee samenwerkt). ‘Modern Primitive’ zou zonder problemen kunnen doorgaan voor een studioplaat want werkelijk alles zit goed. De balans tussen de verschillende instrumenten is perfect, het gedetailleerde spel van Elgart komt helemaal tot zijn recht en de contrabaspartijen van Kneer worden nergens weggedrukt, ondanks het vaak opdringerige en intense samenspel. Het viertal neemt muzikaal dan ook geen blad voor de mond. Er wordt wel eens geflirt met fijnmazige texturen of geëxperimenteerd met klank en timbre, maar het Duits-Amerikaanse gezelschap kiest in de meeste gevallen voor een onverbloemde, rechtlijnige aanpak.
De contrabaspartijen van Kneer fungeren in veel stukken als anker. De Duitser grijpt in dat verband naar korte motiefjes (en variaties daarop) wat het werk voor zijn collega’s enigszins vergemakkelijkt. Ook Platz lijkt vaak genoegen te nemen met het leggen van een zekere basis die steeds verder wordt aangekleed en niet zozeer in een horizontale ontwikkeling. Zijn riedels en akkoorden zijn als kleine wolkjes die het algemene klankbeeld verrijken maar nooit gaan overheersen. Het zijn Klare en Egart die voor meer directe creatieve impulsen zorgen. De Duitser heeft vaak het hoogste woord met zijn altsax en springt met zijn stevige uithalen driftig in het rond, waarbij hij afwisselend contact zoekt met Platz en Kneer. Hij gebruikt hun partijen niet zelden om zichzelf te lanceren. Egart brengt met zijn gebroken ritmes en verhakkelde drumpatronen daarentegen vooral leven in de brouwerij. De Amerikaan blijkt een meester in de afwisseling en manifesteert zich als de meest interessante persoonlijkheid van de vier. Vooral hoe hij steeds weer inhaakt op de partijen van Kneer (of ze opvallend countert) wekt bewondering op.
Een domper op de feestvreugde is de geringe variatie in sfeer en dynamiek. De hoogten verschillen te weinig van de laagten waardoor de luisteraar, ondanks de constante kwaliteit, niet genoeg bij de les wordt gehouden. Enkel wanneer Klare voor de fluit of de klarinet kiest lijkt het kwartet zijn tactiek enigszins aan te passen. Dat is met name het geval in ‘Blank Mask’, een korte improvisatie waarin Kneer en Elgart goede punten scoren door met respectievelijk strijkstok en brushes een ruisend geluidstapijt te creëren. Het had geen kwaad gekund om nog iets meer variatie aan de dag te leggen, zo had de score van dit op zich al geslaagde plaatje misschien nog wat hoger kunnen oplopen.
