Het is een raar idee om klassieke muziek en vrije improvisatie naast elkaar op een cd te zetten. De Noorse pianist, componist en auteur zit er echter niet om verlegen verschillende werelden met elkaar in aanraking te brengen: hij werkte net een trilogie romans af over een jonge pianist in het Oslo van de jaren '60 en '70, als een soort verdoken biografie van zijn eigen ervaringen als gepassioneerd musicus op jonge leeftijd. De romans werden een succes in eigen land en inmiddels zijn er al Franse, Duitse en Engelse vertalingen beschikbaar. Daarnaast wordt het fenomeen Ketil Bjørnstad nog aantrekkelijker door het feit dat de man een contract heeft bij ECM, nog altijd een van de meest tot de verbeelding sprekende labels. Hij is een van die figuren die nooit de grote vernieuwing aan de cataloog zal toevoegen, maar juist in traditionele termen blijft nadenken over de sfeerjazz die Scandinavische landschappen in gedachten brengt. Ergens op de dunne lijn tussen klassiek, jazz en kitsch maakte Bjørnstad echter al een aantal albums die door een specifieke niche fel gesmaakt werden. Vooral 'The Sea', waarvan twee volumes verschenen, zijn aan te raden opnames, waarop ook cellist David Darling en jazzmuzikanten Terje Rypdal (gitaar) en Jon Christensen (percussie) meespelen.
'Vinding's Music: Songs from the Alder Thicket' is een dubbel-cd, keurig opgedeeld in een luik improvisatie versus een luik klassiekers uit de klassieke muziek. Aksel Vinding, waarnaar de titel verwijst, is het romanpersonage waarrond Bjørnstad ongeveer vijf jaar lang werkte, en dit album moet een muzikaal commentaar of een aanvulling zijn bij de auditieve leemtes die het boek heeft gelaten. Op de eerste cd improviseert Bjørnstad ongeveer een uur muziek bij elkaar. Hij werd per toeval opgebeld om een Bechstein-klavier uit te testen in een nieuwe studio op ongeveer een uurtje rijden van Oslo. Hij ging erheen zonder voorafgaand materiaal en speelde stukken in zonder en met thematisch materiaal. De sfeer is typisch Bjørnstad: ergens aan het balanceren tussen kitsch en pure emotie, zijn de geïmproviseerde stukken heel breekbaar en melodisch best wel sterk. Zonder er de vinger op te kunnen leggen, lijkt het alsof de pianist met motieven werkt die de luisteraar al ergens van kent, maar absoluut niet kan thuisbrengen. Dit eerste deel van dit album baadt integraal in een dromerige, melancholieke stijl. Tegenover de solo jazzalbums die de laatste jaren het licht zagen, vallen deze improvisaties helaas nogal eentonig uit. Altijd maar weer in het hoge register van de piano om sentiment smeken is niet bepaald het soort muziek waar men wild van wordt. Alleen wie tegen fel gesuikerde pianoriedels bestemd is, zal dit schijfje zonder problemen kunnen uitluisteren.
Ook de tweede cd heeft een sluier van smakeloosheid over zich heen, die door de muziek zelf echter wordt ontkracht. Wat voor zin heeft het om klassieke muziek van Mozart, Debussy, Ravel, Beethoven, Barber, Rachmaninov en Chopin bij elkaar te gooien? De grootste clichés uit de pianoliteratuur van de 19e eeuw voegt Bjørnstad hier samen, niet eens met hemzelf achter het klavier. De idee was dat deze stukken zijn personage Vinding hebben geïnspireerd doorheen de romanreeks – of dat een soort "best of classical music" rechtvaardigt, is nog maar de vraag. Hoe dan ook moet het gezegd dat de drie uitvoerders goed presteren. Dirigent Christian Eggen (hier aan het hoofd van een gedisciplineerd Norwegian Radio Orchestra) speelt het 'Adagio' uit Mozarts 23e pianoconcerto prachtig in, wat meteen het hoogtepunt van deze opname wordt. Niet wereldschokkend, maar geslaagd is hoe Jie Zhang het 'Adagio' uit Ravels pianoconcerto onder handen neemt, of hoe Gunilla Süssmann zich door het langzame deel van Rachmaninovs tweede pianoconcerto beweegt. De solo-interpretaties van deze laatste twee solisten, die ook nog een stuk Beethovensonate (Süssmann), Debussy's 'Clair de lune' (Süssmann) en Chopins eerste ballade (Zhang), zijn niet wereldschokkend maar evenmin weerzinwekkend: al bij al mag dit tweede schijfje er dus best zijn, hoewel zoveel trage delen bij elkaar een wel erg sentimentele smaak nalaten. 'Vinding's Music' lijkt vooral een product dat liefhebbers van het boek zal overmeesteren, terwijl de gemiddelde muziekliefhebber kan oordelen dat er teveel op de traan wordt gespeeld zonder zichzelf te relativeren. Onder de noemer "begrafenismuziek" zal 'Songs from the Alder Thicket' af en toe gedraaid worden, maar uitsluitend op donkere momenten.
