Juhani Aaltonen is een begrip in de Finse jazzwereld. Het spel van de 65-jarige saxofonist/fluitist inspireerde vele jonge muzikanten. Hij vormt samen met bassist Ulf Krokfors en drummer Tom Nekljudow een trio dat van alle jazzwalletjes eet, maar het liefst van al aanlegt bij vrije improvisatie, hun 'Mother Tongue'. De toon van deze fenomenale Fin is op zijn minst apart te noemen en zijn spel is erg versplinterd. 'Techniek is ondergeschikt aan emotie' waren ooit 's mans woorden, waarbij vooral niet gedacht moet worden dat zijn techniek inferieur is: van hese, hartverscheurende ruwheid blaast hij zich naar korte, smeulende lyriek om plots weer enkele rauwe, atonale klanken uit te stoten. Elke noot die hij tot uiting brengt, krijgt z'n eigen emotie mee. De zes composities op 'Mother Tongue' blijven na honderden keren herbeluisteren nog steeds uitermate onvoorspelbaar; zowel ritmisch als melodisch is deze plaat een bodemloos vat. Juhani Aaltonen Trio speelt vijf eigen nummers (waarvan één van Krokfors' hand) en één standard, 'Nature Boy' van Eden Ahbez.
'Hymn' trekt van leer met een woest drummende Nekljudow. Wanneer de man zijn agressief ritme ombuigt in een bijna melodisch drumpatroon valt bassist Krokfors in. Deze heeft een loepzuivere, volle klank en speelt een erg lyrische baslijn die een enkele keer erg dreigend wordt dankzij een reeks zware dubbele noten. Zijn ritmische rijkdom blijkt ook fors te zijn: crossritmes onderbroken door minieme fragmentjes walking bass, maar steeds perfect getimed! De interactie tussen de twee begeleiders (die eigenlijk eerder zelf een volledige melodie voor hun rekening nemen) is even subtiel als formidabel. Aaltonen put ook hier het volledige klankenspectrum van zijn sax uit: schor, ritmisch gefluister wordt plots een brutale doch lyrische frasering en omgekeerd. 'Reflections' is, zoals de titel laat vermoeden, een erg meditatief stuk waarin Aaltonen intrigerend triest de fluit bespeelt. Nekljudow zorgt voor een serene tuin van cimbalen. Krokfors is spaarzaam met noten op een sporadische drukkere "climax" na. Ze geven Aaltonen de ruimte om zijn verhaal te vertellen waarin hij er soms zelfs in slaagt om een fata morgana van een tweestemmige fluitpartij op te wekken. 'Nature Boy' is een nummer dat reeds ontelbare keren gespeeld en geïnterpreteerd is. Het trio slaagt er echter in om als geen ander dit nummer aan hun set aan te passen. Ook hier zal men vettige, gescheurde improvisaties vinden waarin flarden lyriek à la Coltrane te herkennen zijn. Aaltonen zegt zelf door de geest van Coltrane's muziek geïnspireerd te zijn.
'Mother Togue' bevat heel spontane, vrije, onregelmatige muziek die spannend blijft vertellen tot lang na de cd is afgelopen. Ondanks de voortdurende wisseling tussen pure, rauwe emoties straalt het geheel rust, sereniteit en innerlijke vrede uit. Daarbij worden grenzen beschouwd als 'over te steken'. Er moet niet gewacht worden op december en de daarbij horende eindejaarslijstjes om te weten welke cd op nummer één zal prijken!
Meer over Juhani Aaltonen trio
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
