De Brugse componist Joseph Ryelandt zei ooit over zijn eigen werken: "Zo God wil dat mijn werk gespeeld wordt, zal dit gebeuren. Zoniet, wie maalt erom? De rol van de kunstenaar is te scheppen, en dat is alles. Het succes is een luxe en geeft een goed gevoel. Beiden zijn niet onontbeerlijk..." Het Spiegel Kwartet - bijgestaan door contrabassist Joost Magerman en pianist Jozef de Beenhouwer - brengen hier een aantal van Ryelandts kamermuziekwerken, die tot voor kort grotendeels onbekend zijn gebleven.
Ryelandt is een kind van de laatromantiek - hij was 27 toen Johannes Brahms stierf - en dit hoort men duidelijk in zijn muziek. Hoewel hij soms naar een heel sober en classicistisch klankbeeld teruggrijpt, vindt men bij hem ook de grote gevoelsbewegingen die zo typerend zijn voor de meeste muziek uit zijn tijd. Opvallend is het contrast tussen het mooie, rustige en erg doorvoelde 'Adagio religioso' en de snelle, stuwende 'Finale en Allegro' uit het Klavierkwintet in la klein. In het Adagio begint de piano alleen met een sober en eenvoudig koraalthema, en wordt eerst door de cello en daarna door de andere strijkers met heel eenvoudige - maar daarom niet minder effectvolle - melodieën vervoegd. Daarna volgt een iets langer allegro, dat zich vooral kenmerkt door de korte thema's die tussen de instrumenten worden doorgegeven en de virtuoze pianopartij. Het Spiegel Kwartet en pianist Jozef de Beenhouwer brengen hier een mooie, vakkundige interpretatie, waarin elk instrument in de haast solistische passages schittert. De werken van Ryelandt zijn zeker mooi op zich, maar ze behoren allicht niet tot de meest vernieuwende of geïnspireerde stukken uit die tijd. Ryelandt vervalt soms in laatromantische clichés die bij momenten iets te zwaarlijvig worden, bijvoorbeeld in zijn variatiereeks over het Vlaamse lied 'Ach Tjanne', dat hij schreef voor de kamermuziekklas in het conservatorium van Gent. De uitvoeringen zijn daarentegen van het allerhoogste niveau. De musici spelen perfect op elkaar in, en elke stem in de werken komt goed tot zijn recht, zoals het dit soort kamermuziek betaamt.
Deze cd biedt een mooie bloemlezing uit het oeuvre van een componist die vandaag maar weinig gespeeld wordt. Ryelandts werken zijn zeker mooi, en - al is het maar vanuit een muziekhistorisch perspectief - interessant genoeg om gekend te worden, en op de uitvoering is weinig of niks aan te merken. Een echte hoogvlieger is dit misschien niet, maar absoluut ook geen misser.
Meer over Joseph Ryelandt
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
