De aanstelling, in 1761 op 29-jarige leeftijd van Joseph Haydn aan het hof van de Hongaarse familie Esterhazy moet voor de jonge componist een droom zijn geweest die in vervulling kwam want niet alleen trad Haydn in dienst bij een prins die gekend stond als een kunstminnend en gecultiveerd heerser maar bovendien beschikte het hoforkest van de Esterhazys over enkele van de beste instrumentalisten van europa. Voor Haydn, die tot in 1790 in dienst bleef, was het hoforkest dus een soort van privé laboratorium waarin hij ongestoord nieuwe zaken kon uitproberen en muziek schrijven die perfect op maat van zijn muzikanten van geschreven. Het Canadese barokorkest Arion stelt twee van de bekendste symfonieën van Haydn voor (nummers 44 en 49 uit 1772 en 1768, bijgenaamd 'Trauer' en 'La Passione'), naast een minder bekende symfonie, nummer 41 uit ruwweg dezelfde periode.
Arion werkt met een kleine bezetting van slechts elf strijkers die getrouw de bezetting van Haydns eigen orkest weerspiegelt. Dat heeft ook een weerslag op de balans want de blazers treden heel prominent op de voorgrond en de strijkers klinken heel individueel, scherp en accuraat. Ze spelen trouwens ook volledig 'vlak' zonder vibrato, zoals dat vroeger de norm was in oude muziek orkesten terwijl vele ensembles vandaag een kleine mate van expressieve vibrato niet schuwen. Dat 'vlakke' spelen geeft deze opname een vrij harde, strenge klank. De klavecimbel is erg hoorbaar aanwezig om de bas te versterken maar zwijgt op sommige plaatsen tactvol, zoals in het treurige begin van 'La Passione'.
De uitvoering zelf blaakt van zelfvertrouwen en enthousiasme. Deze 'Sturm und Drang' symfonieën zijn met hun virtuoze hoekdelen een gedroomd uithangbord voor de vaardigheid van elk orkest. De finale van symfonie nummer 44 wordt zelfs ronduit agressief gespeeld, met een klavecimbel die een scherp kantje aan de bassen verleent. De menuetten, de derde delen, krijgen een vrij snel tempo dat deze traditionele hofdansen nog maar met moeite echt dansbaar maakt. Het langzame deel van de 41ste symfonie bevat een mooi uitgevoerde fluitsolo maar de hoorns zijn in deze symfonie wat dominant. Dat is echter heel begrijpelijk want ze hun instrumenten moeten zo hoog gestemd worden dat ze volledig in trompettessituur spelen.
Dit Canadese oude muziek orkest levert af wat men mag verwachten: geëngageerde, dynamische en opwindende uitvoeringen van drie vrij vroege symfonieën van Haydn. Men zou zich eventueel kunnen afvragen waarom steeds dezelfde bekende symfonieën van Haydn ( 'La Passione', de 'Afscheidssymfonie' en zo) op opnames en concertprogramma's verschijnen en andere symfonieën, zoals bijvoorbeeld de inventieve 'filosoof' symfonie, nummer 22 veel minder vaak gespeeld worden maar het feit blijft dat geen enkele Haydn liefhebber met deze opnames ontevreden kan zijn.
Meer over Joseph Haydn
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
