De kwartetten van Joseph-Guy Ropartz behoren nu niet meteen tot de standaardliteratuur voor strijkkwartet. Ropartz, een Fransman uit Nancy die rond de eeuwwisseling leefde, en die qua stijl aan César Franck en Paul Dukas (die laatste kende hij trouwens ook persoonlijk) doet denken, schreef er zes. En op deze cd worden het tweede en derde kwartet voor de eerste keer opgenomen, gespeeld door het Quatuor Stanislas, dat afkomstig is uit de Elzas, en dat zich specialiseert in het twintigste-eeuwse repertoire.
Het tweede kwartet, uit 1911, is opgedragen aan Dukas en ondervindt veel invloed van de laat- romantische Franse compositieschool, waar Dukas de belangrijkste exponent van was. Lange, uitgesponnen muzikale zinnen en sterk chromatisch gekleurde passages troef hier, al houdt Ropartz zijn muziek licht genoeg; een schaduw van jazzmuziek – in die tijd zowat de meest modernistische muziek die er bestond en een bron van inspiratie voor Debussy, Ravel of Dukas – laat zich zien, met name in het scherzo, met zijn lichtjes swingende ritmes. Het derde kwartet, dat tien jaar later geschreven werd, is lichter van toon, en transparanter in zijn textuur. De muzikale zinnen worden korter en regelmatiger gehouden, met een harmonie die zich minder op spanningsvolle dissonanten en sterk doorgeduwde chromatiek en meer op modale (kerk-)toonaarden toespitst.
Het kwartet geeft een energieke en verzorgde uitvoering ten beste, die lyrische passages breed uitsmeert en snelle delen met voldoende snelheid en durf brengt. Dit is vooral het geval in het scherzo uit het derde kwartet, waarschijnlijk het meest inventieve deel op deze cd. Een ritmisch en vurig refrein wordt twee keer afgewisseld met een serene melodie in de middenstemmen, begeleid door een ostinaat, hoog in de eerste viool. Eerste violist Laurent Causse kan heel zangerig klinken en met een smaakvol gebruik van vibrato zichzelf op de juiste momenten als solist goed afzetten tegen de andere muzikanten. In het trage deel van het tweede kwartet klinken de lyrische lijnen in de eerste viool als een opera-aria. Waar het echter vooral aan ontbreekt, is kleur, al is dit misschien eerder een gebrek van de muziek dan van de uitvoering. Veel van de muziek trekt wat teveel aan het oor van de luisteraar voorbij en met uitzondering van enkele beter in het gehoor liggende delen (het scherzo uit het derde of de finale van het tweede kwartet bijvoorbeeld), blijft er nauwelijks iets hangen.
Ondanks alle kwaliteiten van de uitvoering, is dit toch geen uitmuntende cd. Daarvoor valt Ropartz' eigenlijk een beetje te licht uit, al maakt de mooie uitvoering goed wat er goed te maken valt.
Meer over Joseph-Guy Ropartz
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
