Het Duitse label Hänssler Classics is bezig de complete symfonieën van Johannes Brahms uit te geven, met Michael Gielen (die in lang vervlogen tijden nog chef dirigent was bij het Nationaal Orkest van België) als dirigent van het SWR Sinfonieorchester Baden-Baden und Freiburg. Op deze cd staan naast de warme tweede symfonie ook de 'variaties op een thema van Haydn'.
Van beide werken bestaan duizenden opnames, en jezelf als orkest en dirigent bewijzen met deze stukken is niet altijd gemakkelijk. Gielen kiest voor een vrij klassieke interpretatie, die bij momenten echter aardig wat vaart verliest. Dat is zeker zo in het eerste deel van de symfonie, dat continu, maar vooral in de energieke passages klinkt alsof Gielen zwaar op de rem moet gaat staan. Jammer, want dit eerste deel had een grootse opening kunnen zijn voor één van Brahms' meest toegankelijke symfonieën. Het trage tweede deel wint dan weer veel met Gielens zachtmoedige aanpak. Hierdoor krijgt het orkest de tijd om lange melodieën mooi uit te spelen en een vredig gevoel van rust de scheppen. Het derde en laatste deel komen dan weer minder goed over. Zoals dat door anderen ook soms wordt gedaan, neemt Gielen het scherzo aan de trage kant, zowel in de snellere middensecties als in de rustige opening. Hierdoor gaat de muziek echter vooral zwaar klinken, iets wat ook van het laatste deel gezegd kan worden. Gielen neemt dan ook nog eens tempo terug op bepaalde momenten binnen de finale zelf waardoor Brahms' spel met ritmiek, en de manier waarop hij de symfonie naar zijn laatste climax voert zo wat verloren gaat.
Dat wil echter niet zeggen dat de uitvoering in se slecht is, integendeel: de strijkers van dit orkest hebben een bijzonder rijke, fluwelen klank die onmiddellijk aanspreekt. Zij spelen over het algemeen heel lyrisch en legato, ook in de hoekdelen van de symfonie, en drukken zo hun eigen stempel op deze muziek. Ook de blazers presteren erg goed, met nauwkeurig gefraseerde soli, die de muziek het nodige reliëf meegeven. Het orkest is over het algemeen ook erg doorzichtig, met vele kleine inzetten en frases in de middenstemmen die hier helder hoorbaar zijn terwijl ze op andere cd's verzinken in een al te egale orkestklank.
Het thema van de Haydn variaties wordt met de nodige zachtheid gepresenteerd zonder het hoekige dat andere interpretaties het soms meegeven. Ook hier zijn het eerder de trage, en intiemere variaties die het best overkomen. De snelle en stevige variaties worden een beetje te veel 'matter-of-fact' gebracht, waardoor er bijvoorbeeld nogal losjes gegaan wordt over de overgang tussen thema en variatie één. Het contrast dat Brahms opbouwt tussen het klassieke thema en de door en door romantische eerste variatie valt zo in het water. Maar dit zijn eerder details, want dit werk wint dan weer veel aan de al eerder genoemde kwaliteit van het orkest.
Het SWR Sinfonieorchester Baden-Baden und Freiburg levert met deze Brahms-cd een uitstekende prestatie af, die nog maar eens toont dat dit een bijzonder goed ensemble is. Jammer genoeg kunnen we over de interpretatie van beide werken niet even enthousiast zijn: daarvoor klinkt vooral de symfonie wat te zwaar en zelfs wat moe, soms. Hierdoor stijgt een mogelijk memorabele cd niet uit boven de vele andere opnames van deze muziek.
