Voor wie de muziekwereld in dit land wat volgt is de Luikenaar Bernard Foccroulle al lang geen onbekende meer. Als organist en uitvoerder van zowel barok- als moderne muziek maakte hij naam maar ook als componist verdiende hij zijn sporen. Tot twee jaar geleden was hij bovendien directeur van de muntschouwburg in Brussel. Met zijn nieuwe cd presenteert hij een beknopt overzicht van Bachs meest bekende of representatieve werken voor orgel. En wat bij deze selectie van toccata's, fuga's en koraalfantasieën opvalt, is dat Bach, die in zijn instrumentale muziek verschillende stijlen succesvol wist te assimileren, van de galante Franse ouvertures tot de Italiaanse virtuositeit, in zijn orgelwerken teruggrijpt naar het strenge, Noord-Europese contrapunt zoals het door meesters als Dietrich Buxtehude en Johann Reinken beoefend werd.
Compositietechnische beheersing staat dus voorop, zeker in de werken die Foccroulle selecteerde en die stuk voor stuk tot de belangrijkste werken behoren die Bach voor het orgel schreef. De prelude en fuga in d mineur, BWV 565 mag op die manier niet ontbreken, net als de fantasie en fuga in g mineur, BWV 542, een werk uit Bachs latere Leipzigse periode waarin hij met gedurfde harmonieën en contrapunt een ware tour de force uithaalt. De koraalfantasieën, waarvan de meeste tot Bachs jeugdwerken gerekend mogen worden, hebben bovendien enkele van de gekendste Lutherse koralen als basis, zoals Martin Luthers koralen 'Christ lag in Todesbanden' of 'Ein Feste Burg ist under Gott'.
Foccroulle nam zijn cd op in de Martinikerk in Groningen en het instrument waarop hij speelt blijkt niet alleen qua uitzicht (als de foto in het cd-boekje een aanwijzing mag zijn) maar ook qua klankproductie een waar pareltje te zijn, overdonderend en machtig zoals een kerkorgel wel mag klinken maar niet zonder die broodnodige transparantie te verliezen die deze muziek nodig heeft. Bach componeert vanuit de bas en Foccroulle houdt die dan ook verstaanbaar genoeg. Ook de kerk zelf vormt een gedroomde locatie om deze cd op te nemen want de akoestiek laat Bachs fantasieën en fuga's mooi tot hun recht komen zonder dat de muziek in een allesomvattende galm verdrinkt.
Het cd-boekje geeft bovendien een overzicht van alle registers en klankkleuren die het orgel van de Martinikerk bezit en welke Foccroulle daarvan gebruikt in welke werken. De zachtere registers van dit machtige instrument klinken eveneens prachtig, vooral in enkele koraalmelodieën zoals de fantasie op 'wer Gott der Herr nicht bei uns hält'. Een mooi fluitregister mag weerklinken in de fantasie op 'Valet will ich dir geben', BWV 735. Organisten zullen beslist hun hart kunnen ophalen aan het brede kleurenpalet dat dit instrument aanbiedt maar de smekende klank van de zachtere registers is beslist een van de grotere troeven van deze opname, een opname die Bachs grootste orgelwerken in een verstaanbaar, fris jasje steekt.
Meer over Johann Sebastian Bach
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
