Zig-Zag Territoires, een onderdeel van Harmonia Mundi, komt steevast aanzetten met een weliswaar klein aantal mooi verzorgde cd's. Dat is met deze uitgave, de zeven klavecimbeltoccata's van Bach, niet anders. De jonge Franse klaveciniste Blandine Rannou brengt deze werken met veel smaak en stijl.
Bachs toccata's zijn net geen jeugdwerken van de componist meer. Ze werden geschreven toen Bach pas twintig was en vormen een soort van hommage aan de protestantse Noord-Duitse meesters zoals Dietrich Buxtehude, naar wie Bach erg opkeek. Elke toccata is een lange en magistrale compositie die in één doorlopend geheel van tussen de zeven en vijftien minuten is gegoten. Het zijn afwisselingen van trage, improvisatorische delen met snelle polyfone hoogstandjes, vaak fuga's. Dit geeft de werken een wat rapsodisch karakter want alleen de laatste toccata op de cd, BWV 916, volgt een standaard patroon, namelijk de vorm van het klassieke Italiaanse concerto (snel, traag en dan weer snel en fugatisch). Bachs jeugdig temperament uit zich in de onstuimige vrije gedeeltes, de weelde aan muzikale ideeën en de uitgebreide, complexe fugathema's. Van de spaarzaamheid bij het componeren die de latere Bach zo kenmerkt is hier nog maar weinig te merken. Vooral de trage gedeeltes worden rijkelijk en vaak erg vrij geornamenteerd.
Over het spel van Blandine Rannou kan weinig slechts gezegd worden: al wie zich een beeld van klavecimbelmuziek heeft gevormd als ware het dorre, eentonige bladzijden noten, wordt aangenaam verrast door het enthousiasme van deze muzikante. Zoals dat tegenwoordig opgang maakt, besteedt zij bijvoorbeeld veel aandacht aan het dansbare van Bachs muziek. Verscheidene sectie van deze toccata's - het einde van BWV 915 is daar een goed voorbeeld van - zijn inderdaad gebaseerd op twee- of drieledige (hof)dansen en Rannou houdt zich daar dan ook strikt aan een erg dansbare, vlotte cadans. En hoewel sommige delen ritmisch dan weer heel vrij gebracht worden, laat zij technische hoogstandjes nooit in de weg komen van een vloeiende, gemakkelijk klinkende uitvoering. En hoewel sommige passages zoals de opening van BWV 912, een leger snelle noten op de luisteraar afsturen, blijven akkoorden en polyfonie altijd helder afgetekend. Wie verstand heeft van harmonie of contrapunt zal dan ook zijn hart kunnen ophalen bij deze muziek.
Een cd's met barokke klavecimbelmuziek loopt al snel het risico eentonig te worden en veel mensen zullen, zelfs bij een degelijke cd als deze, snel afhaken. Toch oefent deze plaat een aantrekkingskracht uit op de luisteraar want door de op alle vlakken interessante en mooie uitvoering vraagt deze opname om opnieuw beluisterd te worden.
Meer over Johann Sebastian Bach
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
