Maak dat mee: een jong en gedreven ensemble dat met een radicale versie van Bach’s ‘Die Kunst der Fuge’ op de proppen komt. En dat nog wel bij het Duitse label Winter & Winter, waar men in een handomdraai van een doorsnee cover een conceptueel kunstwerk weet te maken. Wie het begeleidende boekje immers openslaat, ziet meteen een ruw getekende man aan een schaakbord, begeleid van de woorden “Another abstract work – executed blindly” – een val waar deze muzikanten zich in ieder geval niet door laten vangen. Naast ironie over de moderne kunsten is er echter ook ruimte voor warmte. Een zaal vol geometrische vormen en balken op de vloer plus aan de muren – het zou een expositieruimte kunnen zijn – gaat vergezeld van de absurde boodschap “Luckily we could sit all together and listen to the radio, like a real family does”. Schitterend!
En dat al voor men de cd gehoord heeft. Ook daarin schuwt dit ensemble de controverse overigens niet. ‘Die Kunst der Fuge’ worden hier immers uitgevoerd afwisselend in kwintet-vorm (of kleiner) en in solo-klavecimbel-vorm. Dat geeft de luisterervaring iets absurd: de ene contrapunctus (want zo noemde Bach zijn contrapuntische meesterwerkjes) volgt op de andere, maar in een totaal ander timbre, met een veel vollere klank wanneer Lorenzo Ghielmi en zijn Il Suonar Parlante (wat een viooltechniek is waarmee muzikanten vroeger de menselijke stem wilden imiteren) ermee aan de slag gaan. Die radicale lezing hoeft echter geen punt te zijn om deze opname te mijden, want geloof het of niet, maar de formule werkt wel degelijk bijzonder goed.
Vittorio Ghielmi, de klavecinist, steekt bijzonder veel tempo in zijn uitvoeringen en hij scheurt als het ware doorheen de partituur. Il Suonar Parlante is even bezield, maar dankzij de strijkers (dit ensemble is in feite een strijkkwartet, maar dan op oude instrumenten) is er meer ruimte voor dramatiek en uitvergroting. De contrasten in de partituur komen door de abrupte afwisselingen zeer expliciet aan bod, wat elke mogelijke vorm van verveling totaal tegengaat. Vooral voor leken is deze versie van ‘Die Kunst der Fuge’ dus een aangenaam opstapje, omdat men meteen twee mogelijke vormen voor de prijs van een krijgt.
Ook voor puristen is deze cd trouwens een goede zaak, zij het om andere redenen. De vaart is een goed argument pro (Il Suonar Parlante voert ook hedendaags werk uit van artiesten die bij Winter & Winter zijn ingetekend, vooral uit het jazz-hoekje, dus dat zou een verklaring kunnen zijn voor hun schwung), alsook de intelligentie van de muzikanten, het echt mooie artwork en het feit dat ondanks de opsplitsing in twee aspecten, de consistentie toch bewaard blijft. Meer dan interessant, is deze versie bij Winter & Winter dus ook oprecht, bezield en ontroerend. Een grote verrassing!
Meer over Johann Sebastian Bach
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
