Igor Stravinsky is vooral bekend van zijn grote expressionistische werken, zoals de 'Le Sacre du Printemps' en de 'Vuurvogel'. Met deze werken bracht Stravinsky bij het concertpubliek van begin vorige eeuw zowel verrukking als afschuw teweeg. Zijn naam was echter gemaakt, en tot op de dag van vandaag is hij bij het grote publiek bekend als een expressionistisch componist van indrukwekkende balletten. Dat hij in zijn leven meer heeft gedaan dan enkel dat, is te horen op deze cd. Muziek uit zowel zijn vroege als late neo-classicistische periode (van respectievelijk de jaren twintig en veertig van de twintigste eeuw) zijn te horen, samen met het werk 'Monumentum pro Gesualdo di Venosa', hetgeen gerecomponeerde muziek uit de renaissance en pre-renaissance bevat.
De cd opent met dit gerecomponeerd werk voor klein gemengd ensemble, dat is gebaseerd op drie madrigalen. Dit geheel van drie relatief korte werkjes wordt gekenmerkt door een speelse afwisseling tussen de blazers- en de strijkersgroepen. De blazersgroep heeft een uitgesproken melodische rol en het is opmerkelijk hoe Stravinsky in zijn bewerking hout- en koperblazers functioneel op elkaar lijkende taken toewijst. Zowel hobo, trompet als hoorns staan gelijkwaardig naast elkaar en scheppen een archaïsch, maar dynamisch klankbeeld. Het volgende werk op de cd, 'Dances Concertantes' voor kamerorkest, dateert uit 1942. Hoewel het stamt uit Stravinsky's zogenaamde neo-classisistische periode, betekent dit niet dat er teruggegrepen wordt naar het stramien van enkele eeuwen terug. Als een van de grondleggers van het neo-classicisme, weet Stravinsky in dit werk de klaarheid en de duidelijkheid van zijn harmonische progressies subtiel te doorweven met atonaliteit en ritmische tegendraadsheden. Ook het derde werk op deze cd komt uit diezelfde periode. Dit 'Concerto in D' voor strijkorkest is een voorbeeld van een concerto waarbij geen aparte solisten betrokken zijn. Hoewel het werk nog steeds is opgebouwd uit drie delen, zijn het in dit werk de verschillende orkestgroepen en af en toe de individuele muzikanten uit het orkest die met elkaar wedijveren om expressie te kunnen geven aan hun verhaal. Een taak die met verve vervuld wordt door het Stuttgarter Kammerorchester onder de leiding van Dennis Russel Davies. In dit werk is bij uitstek hoorbaar hoe verfijnd en afgelijnd dit orkest kan spelen. Dynamische variaties en verschillen in articulatie worden gedragen door het hele orkest. Het gezamenlijke resultaat is een verbluffende klaarheid en precisie. Het laatste werk van deze cd is dan weer veel duidelijker geïnspireerd op een klassiek thema. Met 'Apollon Musagète', een ballet in twee luiken, refereert Stravinsky duidelijk naar het klassieke theater. Hoewel ook dit werk uitstekend uitgevoerd is, brengt het het minste verrassingen met zich mee.
De werken op deze 'Orchestral Works' van Stravinsky geven de luisteraar een ruimer beeld van de persoonlijkheid van deze vaak eenzijdig bekeken componist. De solide uitvoering draagt daar enkel toe bij. Een cd waarop aangename verrassingen tegen te komen zijn, hoewel de grote ontdekking wat uitblijft.
Meer over Igor Stravinsky
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
