De Franse, hedendaagse componist Henri Dutilleux geniet slechts bekendheid onder een selecte schare volgelingen. De reden daartoe is ongetwijfeld het gebrekkig aantal opnames van zijn muziek enerzijds, in combinatie met het hermetische karakter van de werken anderzijds. Ook ‘D’ombre et de silence’ klinkt aanvankelijk als een zeer gesloten, afstandelijke cd waarin de moeilijke, ondoorgrondelijke composities elkaar tot in het oneindige afwisselen. Wie een beter oor te luister legt, ontdekt echter dat de muziek van Dutlleux overloopt van lyriek en dramatiek, terwijl een ongrijpbare, universele wolk van emotie uit de composities opstijgt.
Pianist Robert Levin is een persoonlijke kennis van Henri Dutilleux en dat vertaalt zich in zeer persoonlijke interpretaties van de werken. Uitzonderlijk is dat ECM de componist voor ‘D’ombre et de silence’ kon overhalen enkele van zijn jonge composities te laten uitvoeren. Dutllleux staat er immers om bekend er zeer nauw op toe te zien welke van zijn werken op cd verschijnen, alsook dat de man zijn partituren ook na verschijning graag bewerkt en ingrijpend wijzigt. Wat Robert Levin op deze cd presenteert, klinkt inderdaad als muziek waarin elke noot weloverwogen is, hoewel het spontane en de Franse naturel nergens verloren gaan.
‘D’ombre et de silence’ is in die zin geweldig opgevat dat de cd vanalles te bieden heeft: van kleine “spielerei” (o.a. het prachtige ‘Petit Air à Dormir Debout’ waarmee Levin opent), over Dutilleuxs hyper-expressieve sonate van vlak na de Tweede Wereldoorlog (waar de woede, de onmacht, maar ook de bevreemding nog sterk in doorklinken) tot zijn bekende ‘Figures de Résonances’, waarin Ya-Fei Chuang de tweede piano-partij voor haar rekening neemt.
Enkele krachtpunten van de cd werden reeds te berde gebracht. Zo bijvoorbeeld de uitstekende interpretaties van Robert Levin, die de muziek tot in de puntjes aanvoelt. Daarnaast is ook de muziek van Dutilleux zelf immens rijk aan kleur en gevoel. Zowel in de trieste als in de donkere passages houdt de componist zich verre van goedkoop sentiment of gemakkelijke bombast. Zelfs als het klavier betimmerd wordt, klinkt Dutilleux verfijnd en ongelooflijk juist.
Uiteraard zullen velen zich weer laten afschrikken door het imago van “hedendaags klassiek”, maar de muziek van Dutilleux kan zeker ook een meer traditioneel bekoren. Wie zin heeft voor uitdaging en durft verder kijken dan waar de muziek voor de Tweede Wereldoorlog ophield, heeft met ‘D’ombre et de silence’ een weerbarstige cd in handen vol kleine en grote mirakels. Nu eens vol woede of in absolute bevreemding, dan weer in integere blijdschap en af en toe zelfs met een vertederend streepje humor (zoals in een Bach-hommage, voorwaar!): Robert Levin interpreteert deze muziek op een wijze alsof ze het meest natuurlijke ter wereld is. Bovendien komt de cd in een prachtige hoes, even suggestief, maagdelijk mooi en integer als de muziek zelf. Wat heeft een mens meer nodig?
Meer over Henri Dutilleux
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
