De onfortuinlijke Albert Ayler - Ayler was amper vijfendertig jaar toen zijn lijk uit de New York East River werd opgevist na een vermoedelijke zelfmoord - geniet algemene postume erkenning voor freejazzmijlpalen zoals 'Spirits Rejoice' en 'Spiritual Unity'. In zijn latere werk (Love Cry, New Grass en Music is the Healing Force of the Universe) combineerde Ayler zijn extatische freejazz met rock-, R&B- en soulingrediënten. Daarover bestaat veel minder eensgezind enthousiasme. Onterecht, vond gitarist Henry Kaiser en bij wijze van eerbetoon interpreteerde hij met een allstar-freejazzensemble enkele van deze latere Aylercomposities.
'Music is the Healing Force of the Universe' neemt twintig minuten in beslag. Het is een epische en spirituele freejazzexcursie waarbij Aurora Robertson met zwoele stem de New age-achtige teksten declameert die Mary Maria Parks op de originele Ayler-release inzong. Wat immers te denken van zinsnedes als 'Music causes all bad vibrations to fade away. It advises one to love instead of hate'? Toch passen die naïeve teksten net wel bij deze spirituele muziek. 'Japan' imponeert vooral door de bijzonder krachtige solo van saxofonist Vinny Golia. Na een op Oosterse wereldmuziek gestoelde stemmige intro valt Golia in met een warme melodie die snel explodeert in furieus, woest gesoleer. Zijn krachtig, scheurend tenorsaxgeluid is niet zo een klein beetje een hulde aan Ayler en neigt zelfs naar die andere powerblazer en Ayler-adept Peter Brötzmann. Ook leuk is 'Heart/Love' waarbij lieflijke, a capella passages van Josephson worden afgewisseld met snelle bebopintermezzo's en een traag, bombastisch beukend ritme. In 'A Man is Like a Tree' zorgen lange saxuithalen en gestrijk op contrabas voor een ronkend dronegeluid en gecombineerd met ijle zang en zwaar gitaargefreak levert dit een zweverig sfeerstuk op. Het vrije, drumloze 'New Ghosts/New Message' wordt dan weer gekenmerkt door hoekig, dissonant akoestisch gitaarwerk – denk Derek Bailey - soulvolle zang, en een drukke conversatie tussen twee contrabassen en het snelle, vloeiende gesoleer van Vinny Golia.
Deze hommage is echter niet altijd even geslaagd. 'Oh! Love of Life' wordt volledig gedragen door knap drumwerk van Walter Weasel die op het rechtlijnig rockritme dat hij aanhoudt telkens enkele tegendraadse accenten weet te plaatsen. Helaas mondt de dreiging die de track uitstraalt nooit uit in een hoogtepunt en dendert het ritme te lang op hetzelfde idee door. De pastiche 'Thank God for Women' - op de titel is uiteraard niets aan te merken - met zijn supercleane samenzang en kleffe saxmelodie is grappig voor een keertje maar duurt te lang om herhaalde luisterbeurten te overleven. 'New Generation' opent en eindigt met hoekige, wringende jazzprogrock. Het middenstuk is helaas niet meer dan heel gewone, saaie rock waarbij Robertsons half gekreunde, half gefluisterde zang in de buurt komt van het stemgeluid van Kim Gordon (Sonic Youth).
Met momenten slaagt Healing Force erin om freejazz, experiment en improvisatie perfect te versmelten met rock. Niettemin had een strengere selectie een meesterwerk opgeleverd. Nu duikt - gelet op de bezetting - af en toe dat wrange gevoel van een gemiste kans op.
Meer over Healing Force
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
