Hoe verbijsterend muzikale (r)evoluties ook mogen zijn, de kans dat ze – jaren na het voltrekken – nog steeds mensen verrassen is eerder klein. Ze komen in de muzikale canon terecht en worden zo één van de vele opties waartussen muzikanten kunnen kiezen. Sampling, draaitafels, drumcomputers, remixen, toevalsmuziek en alledaagse voorwerpen die als muziekinstrument gebruikt worden, al deze (ooit) nieuwigheden zijn anno 2007 eerder standaard dan uitzondering geworden. De muzikale verantwoordelijkheid komt daarmee bij de muzikant te liggen die moet laten horen wat hij er mee wil of kan doen.
Aan deze recuperatiebeweging is ook de prepared piano van John Cage niet ontsnapt. Vandaag zullen weinig luisteraars nog opschrikken wanneer een pianist met zijn handen in de klankkast van zijn instrument duikt of wanneer hij de snaren van het instrument gaat manipuleren. Volker Bertelmann (Hauschka) is een pianist/componist die deze traditie verder zet door leer, rubber, zilverpapier, kroonkurken of tape tussen of op de snaren aan te brengen. Hierdoor laat Bertelmann de piano klinken als een rinkelende Indonesische gamelan, een percussie-ensemble of gewoon als een vrolijk rammelende bak snaren.
Door deze klanken te stapelen en sporadisch aan te vullen met andere instrumenten (celli, trombones, synthesizer of drumcomputer) heeft hij het materiaal in huis om tot aardige composities te komen. Helaas komt Bertelmann op 'Room to Expand' eerder in het vaarwater van Wim Mertens terecht dan in dat van Cage.
Dit is voornamelijk het gevolg van zijn veilige keuzes op harmonisch en melodisch gebied. De akkoordformules van zijn composities zijn heel herkenbaar en consonant, terwijl de verschillende melodietjes heel vrijblijvend klinken, alsof Bertelmann even goed andere noten had kunnen kiezen. Zo verliest de muziek al het dwingende (ook een erfenis van Cage), maar ook alle spanning, waardoor de tracks naar hun einde dobberen. De prepared piano klinkt op 'Room to Expand' dan ook als een excuus om te verbergen dat de muziek op zich eigenlijk vlakke achtergrondmuziek is.
Compositorisch trekt Bertelmann de repetitieve kaart, maar zonder het niveau te halen van sommige van zijn voorgangers. Hier is geen spoor van de subtiele veranderingen of verschuivingen van Reich. Toch stelt Bertelmann zich niet tevreden met het in één grote trek doorwerken. Hij durft terugschakelen en van basispatroon veranderen, wat 'La Dilettante' één van de leukere tracks op de cd maakt. Temeer daar hij er hier voor kiest om meer lijnen te stapelen en het nummer voorziet van een stevige drive. Ook 'Watercolour Milk' klinkt met verschillende melodieën en ritmes boven elkaar wat rijker, niet in het minst door de semi-dissonante akkoorden die de basis vormen voor deze track.
Op de andere momenten blijft Hauschka echter steken in een vage charme of in een al even vage impressionistische sfeer. Om een boeiende cd te maken is het duidelijk niet voldoende om met een piano te "experimenteren", maar zijn volwassen muzikale ideeën nodig. En daaraan ontbreekt het Hauschka op 'Room to Expand'.
Meer over Hauschka
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
