De over the top kitschcover van ‘Cosmopolitan Sideshow’, de derde cd van het Finse Gourmet legt meteen de kaarten op tafel. Als heerlijk fout balorkest poseren de zes muzikanten tegen een achtergrond die herinneringen aan de meest tenenkrommende revues oproept. Dat de muziek daar sterk bij aansluit, is nog geen reden om in paniek te schieten.
Bandleiders Esa Onttonen (gitaar) en Mikko Innanen (saxofoon) mogen dan als componisten uitsluitend gebruik maken van elementair materiaal, het wordt allemaal wel mooi gedaan. Bovendien geeft de atypische bezetting van gitaar, sax, trombone, tuba, accordeon en drums de groep meteen een heel eigen geluid.
Rock’n’roll van Amerikaanse diners waar de pseudorebelse jeugd van de jaren ’50 samenhokte, surf, circusmuziek, hoempa- en marsmuziek, stompende jazz uit het eerste kwart van de 20ste eeuw en latin wisselen af met walsjes. De kitsch is prominent aanwezig, dankzij het ontbreken van gesofisticeerde arrangementen. Melodie, sfeer en herkenbare elementen mogen schaamteloos primeren, zonder dat de muziek vulgair of ordinair wordt.
Sarcasme is niet aan de muzikanten besteed. Ironisch kan het soms wel klinken, maar dan steeds met een goedgezinde glimlach en vooral met liefde voor de “originele” muziek. Zelfs in ‘Chine, 12 Point!’ dat inderdaad de Chinese inzending voor een of ander songfestival zou kunnen zijn, klinkt vol mededogen. Het scherpe timbre en de beverige klank van de sax doen meteen denken aan het stemgeluid dat de Aziatische pop zo vaak domineert.
Hier en daar schemert een prikje moderniteit door, vaak in de vorm van een vreemde kronkel in melodie of harmonie, zoals in de mistige ballad ‘Sugar Hill Serenade’ of de loungy smartlap ‘Vodka’.
Het soleerwerk van de individuele musici is verdienstelijk (vooral het knap tikkende drumwerk van Mika Kallio overstijgt de pastiche), maar staat steevast ten dienste van het groepsgeluid en de muziekcultuur die in een bepaald stuk bezocht wordt. In enkele tracks gaat de groep resoluut de eclectische tour op, waardoor de muzikale compositie iets meer uitgewerkt wordt. ‘Moorgeist und Marschmusik’ zet in met een marcherende melodie die de eenvoud van Car Orff heeft, maar dan eerder op niveau van tinnen soldaatjes dan op dat van de bombastische ‘Carmina Burana’. Later gaat de groep rock’n’rollen om te belanden bij een opzwepende duoimprovisatie van gitarist Onttonen en accordeonist Veli Kujala.
Nog extremer klinkt ‘Itämerirosvolaulu’ waarvan de passionele inzet de ouverture lijkt tot een warmbloedige tango. Het is echter een waggelende zwart-wit comedy-arrangement dat de verdere richting aangeeft, al krijgt het hier en daar wel een Oosterse inslag te verwerken. Later zijn het saxofonist Innanen en trombonist Ilmari Pohjola die met een collectieve improvisatie de muziek meenemen naar het New Orleans van de jaren ’20, waarna de oude filmthematiek terugkeert in grootse, heerlijk kunstmatig opgeklopte gedaante.
‘Cosmopolitan Slideshow’ is schaamteloos amusement met een tracklist die oogt als een catalogus van alles wat populaire muziek is. Wie vindt dat humor en (zelf)relativering geen plaats hebben in muziek, loopt best met een brede boog om deze release heen.
