Het kwartet Estafest neersabelen mag voor de zelfverklaarde avant-garde en vernieuwers geen probleem zijn. Met een been in de traditie en een ander in de hedendaagse toonspraak staat het ensemble in een gevaarlijke spreidstand. Dat daarbij ook nog eens getwijfeld wordt tussen improvisatie en compositie maakt de groep helemaal een dankbare schietschijf.
Gitarist Anton Goudsmit, rietblazer Mete Erker, altviolist Oene Van Geel en pianist Jeroen Vervliet beginnen hun live opgenomen album dan ook nog eens met ‘Ben Benieuwd’: slenterjazz uit het Parijs van de jaren ’40, waarbij de altviool de hele zaak een chanson-sfeertje meegeeft. Een walk over voor de moderniteitpolitie, tot plots opvalt dat de compositie helemaal niet zo vanzelfsprekend is, de melodie vreemde kronkels vertoont en de tenorsaxsolo begeleid wordt met inside piano spel. Dit is nostalgie op moderne wijze. De melodische sfeer van Tin Hat die verbogen wordt door vreemde harmonieën, eigenzinnig verlopende melodieën en herhalingen die vergeven zijn van de afwijkingen en haperingen.
Deze muzikale aanpak vraagt veel van de muzikanten: technisch, maar ook qua ingesteldheid. In sommige stukken moeten ze zichzelf wegcijferen om op te kunnen gaan in het geheel. Zonder deze kwaliteit is de breekbare schemering van Goudsmits ‘Ernesto’ ten dode opgeschreven. Het is maar dankzij het subtiele evenwicht in de vaagheid dat de melodieën uit het niets kunnen opduiken om even snel weer te verdwijnen. In ‘Hyper’ van Van Vliet wordt dan weer eerder de ritmische motor van de groep aangesproken. Eerst door een folkachtige melodie in een asymmetrische maatsoort, later door een ritmische formule die obsessief herhaald wordt in steeds veranderende, dissonante stapelingen om te culmineren in een dynamische climax.
Het sterkst klinkt Estafest echter in de composities van Oene Van Geel. Hier wordt het groepsaspect op een heel andere manier uitgewerkt. Ieder individu krijgt een eigen rol, waardoor de gelaagdheid maximaal wordt. Bovendien bestaan de stukken van Van Geel uit verschillende delen due vlot naar elkaar doorkoppelen wat de kamermuziekkwaliteiten van Estafest extra in de verf zet. De manier waarop de vier elkaar aanvullen in ‘De Hamer’ is een genot om horen. ‘King’s Son’ lijkt dan weer eerder vertellend van aard, zeker wanneer Van Geel zelf inzet met een “er was eens” passage. Een klassiek sprookje wordt het echter niet. Daarvoor is het muzikale verloop te grillig en tegendraads.
“Moeilijk” is de muziek van Estafest nooit te noemen, goedkoop en vanzelfsprekend evenmin. Ook daarmee beweegt de groep zich dus op een snijvlak en net in die tweespalt zit de klasse van het ensemble. Het labelen is niet vanzelfsprekend en ‘Live!’ is dan ook eerder een album voor luisteraars met een open geest en aandachtige oren die voorbij tussenschotten en (ongeschreven) regeltjes willen denken.
