Spreken over het Gerry Hemingway Quintet is spreken over een project dat al meer dan 25 jaar aan de gang is. Het is ook spreken over een band wier samenstelling om de zoveel tijd overhoop werd gegooid. De line-up van het kwintet verantwoordelijk voor dit in 2011 verschenen album ‘Riptide’ vertoont dan ook nog amper overeenkomsten met die van ‘Outerbridge Crossing’, het debuut van de groep uit 1989. Het muzikantenverloop binnen het ensemble is aanzienlijk, net zoals het belang van dit project binnen de carrière van drummer/componist Gerry Hemingway.
Op de keper beschouwd is Hemingway zelf zeker niet het enige verbindende element binnen de verschillende line-ups en albums. Met zijn kwintet bouwde 57-jarige Amerikaan altijd al aan een repertoire, waardoor er tussen de verschillende platen parallen kunnen worden getrokken. Zo staan met ‘Gitar’ en ‘Holler Up’ enkele composities op ‘Riptide’ die ook op andere platen van het Gerry Hemingway Quintet zijn terug te vinden. Voorts is er het instrumentarium, dat lange tijd bestond uit sax (en klarinet), trombone (bijna twintig jaar lang voor rekening van Wolter Wierbos), cello, bas en drums. Dat is op ‘Riptide’ voor de eerste keer anders, want cello en trombone stonden hun plaats af aan gitaar en een tweede sax.
De nieuwe instrumenten gooien meteen heel wat gewicht in de schaal. Vooral Terrence McManus staat met zijn gitaar nadrukkelijk op het voorplan in verschillende rollen. In ‘At Anytime’ begeleidt hij solisten met geheimzinnig klinkende slide guitar en in ‘Sumna’ zijn het zijn fijne tokkels en akkoorden die klarinet en sax met elkaar laten dansen. Hij staat ook zijn mannetje wanneer de lijn wordt gevierd, zoals in ‘Meddle Music’ en de geweldige titeltrack waarin hij moet opboksen tegen de overblazende geweldenaars Oscar Noriega en Ellery Eskelin op respectievelijk alt- en tenorsax.
Ondanks al die individuele bijdragen zijn het toch de composities van Hemingway die met de meeste prijzen gaan lopen. Met uitzondering van de wat flauwe skatrack ‘Backabacka’ stralen de stukken allemaal een buitengewone muzikaliteit uit. De melodieën zijn bloedmooi of simpelweg doeltreffend, terwijl de thema’s met hun meerdere lagen telkens heel inventief in elkaar blijken te zitten. Elke muzikant heeft ook een cruciale rol binnen de constructie van de composities, waardoor de individuele partijen vooral hun betekenis genereren in relatie tot rest. Op die manier lijkt het zelfs een beetje op muzikaal structuralisme, al zal het compositorische brein van Hemingway daar ongetwijfeld niet bewust naar hebben toegewerkt.
Het zoveelste wapenfeit van het Gerry Hemingway Quintet is daarmee een feit. Een nieuwe line-up en zelfs een nieuwe instrumentcombinatie (hoewel het nog steeds een ritmesectie en twee blazers betreft) geven met ‘Riptide’ een nieuwe draai aan een project waarvan het eindpunt (gelukkig) nog lang niet in zicht is.
