Het Amerikaanse Emerson Strijkkwartet heeft Schuberts drie grote strijkkwartetten opgenomen en, samen met de eminente cellist Rostropovich, zijn 'grote' kwintet voor 2 violen, altviool en 2 celli in C. En het is een opname om te koesteren geworden want deze drie cd's zijn een passend eerbetoon aan de componist, zeker wat betreft het kwintet, dat live werd opgenomen.
Het Emerson Strijkkwartet bewijst zijn kunnen vanaf de eerste noten: in elke maat hoort de luisteraar wel doordachte ideeën en een solide muzikaal gevoel. En de groep weet ook iets te verwezenlijken wat niet vaak op cd's tot stand gebracht kan worden; het contrast in dynamiek is bijzonder sterk, zo groot dat de luisteraar zich in een concertzaal waant, naast de muzikanten. Het trage deel van het 'Rosamunde' kwartet wordt zo gespeeld met een innige kwaliteit die weinig ensembles kunnen evenaren. En de lieflijke Schubertiaanse melodie van het eerste deel uit het kwintet klinkt bij momenten zo introvert dat de luisteraar op het puntje van zijn stoel zal gaan zitten om extra aandachtig te luisteren. Vele passages worden trouwens met een bewonderenswaardige helderheid en lichtheid gespeeld. Op die manier bewaren ze hun 'volkse', schijnbaar simpele, karakter dat typisch is voor veel van Schuberts werken. Als voorbeeld is er het laatste deel uit het d-mineur kwartet ('Der Tod und das Mädchen'), een vlug deel dat ondanks het snelle tempo en unisono karakter nooit een spoor van zwaarte ten toon spreidt. De studio-opname zal wel iets tot de haarfijne klank hebben bijgedragen maar weinigen zouden het op die manier nadoen. Bij momenten echter weet het Emerson kwartet een grootste klank te produceren die symfonische allures aanneemt. Het derde deel uit het kwintet, dat wat aan Beethoven doet denken, heft aan met een volle, stevige klank die het landelijke karakter van deze muziek beklemtoont. Het ensemble weet trouwens een perfecte sfeer voor ieder kwartet- en kwintetdeel te treffen, wat aan de werken een wat epische kwaliteit geeft. Het eerste deel van het laatste kwartet, in G, is om de vingers van af te likken: de tremolo begeleiding die in dit deel zo prominent aanwezig is bouwt een onnavolgbare spanning op en verleent extra grandeur aan het formele, statische begin. Het kwintet tenslotte vormt de bekroning op Schuberts oeuvre in de kamermuziek en combineert de intieme melodieën van de componist met de groots uitgebouwde structuur van een symfonie. En het eerste deel van dit werk krijgt extra allure door de volledige eerste sectie waarin de thema's voorgesteld worden, te herhalen. En natuurlijk kan een live-opname van dit kwartet met cellist Rostropovich niet anders dan de moeite waard zijn.
Op deze cd's gaan balans en helderheid hier hand in hand met de stille tragiek maar ook met de bedrieglijk eenvoudige melodieën die zo eigen zijn aan deze componist. En de muzikanten blijven ten allen tijde verrassen door wat ze te vertellen hebben.
Meer over Franz Schubert
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
