Een integrale opname van Liszts 'Années de Pèlerinage' is om meerdere redenen een enorm interessante onderneming. De jonge pianist Bertrand Chamayou, bezig de wereld te veroveren, merkt in zijn notities bij deze driedubbele cd terecht op dat ten onrechte slechts een aantal fragmenten de concertzaal halen. Niet alleen is het spijtig dat de stukken dan uit het totaalconcept worden gelicht, ook – en belangrijker – is dat deze interessante muziek steeds meer wordt verdrongen door de meer gekende Liszt-clichés. De sonate en de pianoconcerti zijn uiteraard geen misse werken, maar het mag van Chamayou ook gerust fysiek uitputtender en muzikaal nog zwaarder. Niet voor niets is hij een kersvers dertiger met op zijn palmares al indrukwekkende uitvoeringen van Liszts 'Douze études d'exécution transcendante' en Messiaens 'Vingt regards sur l'enfant-Jésus'. Het Liszt-jaar 2011 was voor Chamayou de ideale gelegenheid om zijn interesse in de componist verder uit te diepen en een volledige opname van de drie boeken 'Années de Pèlerinage' is het resultaat. In deze muzikale schriften schetst Liszt zijn ervaringen in het buitenland, aan de zijde van gravin Marie d'Agoult, die de componist dankbaar van geld voorzag om in Zwitserland en Italië (weliswaar samen) rond te reizen.
Het tweede boek, rondom Liszts ervaringen in Italië, schreef de componist op jonge leeftijd, toen hij als gevierd concertpianist de wereld rondtourde. Later herwerkte hij nog heel veel materiaal en uiteindelijk zou hij meer dan 10 jaar schaven aan de uiteindelijke vorm. Meteen toen Liszt zich als kapelmeester sedentair had gevestigd, schreef hij zijn Zwitserse ervaringen neer, die gepubliceerd werden als het eerste boek. Later, toen de componist al op leeftijd gekomen was, kwam daar nog een sluitstuk bij. De late Liszt komt op die manier in aanraking met de jongere, waarbij het slot een soort duister, complex meta-commentaar lijkt op de twee voorgaande delen. Ook omwille van het "reiskarakter" van de bundeling is 'Années de Pèlerinage' integraal beluisteren een interessante ervaring. Liszt was iemand die zijn hele leven op zoek is geweest naar de perfectie, waarvan hij wist dat die onbereikbaar was. In tegenstelling tot Brahms, die veel werk vernietigde, bewaarde Liszt zo veel mogelijk ook zijn miskleunen, zodat musicologen vandaag een beeld kunnen schetsen van een man die met vallen en opstaan een eigen idioom uitbouwde. Het reizen hielp Liszt trouwens letterlijk om zijn horizon te verbreden: niet alleen kwam hij in contact met werk van zijn collega's, ook liet hij zich inspireren door landschap (Zwitserland) en kunst in het algemeen (Italië) en die indrukken probeerde hij over te laden op zijn pianoschriftuur. De gedrukte partituur moest letterlijk een symbiose worden tussen beeld (er stonden miniaturen tussen de verschillende fragmenten gedrukt), literatuur (voor het tweede boek ging Liszt onder andere te rade bij Dante, Petrarca en Victor Hugo) en muziek. Op die manier zit de totaalervaring van een reis dus in amper twee en een half uur muziek samengedrukt.
Bertrand Chamayou, publiekslieveling in Frankrijk en steeds meer ook wereldwijd, wilde per se een integrale opnemen. Het ziet er naar uit dat hij daar ook een zeer geschikt kandidaat voor was: hij tast de extremen af, maar doet dat in een spanningsboog die over de drie delen heen reikt. Pas in het laatste boek culmineert alles, en in de klassiekers uit de delen 'Suisse' en 'Italie' weigert Chamayou in bombastisch gewauwel te vervallen. Daardoor worden de eerste twee delen veel meer als epische vertellingen gebracht, terwijl aan het slot de enorme klankrijkdom van Liszt triomfantelijk wordt gepresenteerd. De veelzijdigheid van de componist is hoe dan ook verbluffend: de behendigheid waarmee subtiele kleuren à la Debussy en Ravel worden geprepareerd, plaatst Chamayou met sprekend gemak naast monumentale klankwatervallen, die ten allen tijde doorzichtig blijven. Naïve zorgde bovendien voor een opnametechniek die niet orgiastisch of sappig klinkt, maar legt de Steinway vrij droog vast, zonder de trukendoos open te hoeven doen. Deze gepassioneerde, lucide en meeslepende interpretatie behoort dan ook zonder meer tot het beste wat op de cd-markt vandaag te verkrijgen is. Naar verluidt heeft de Steinway deze opname overigens overleefd; een mirakel voor wie hoort hoe Chamayou in de finale alle hens aan dek hijst.
