De broers Franz (of Frantisek) en Georg Anton (Jiri Antonin) Benda behoorden tot een generatie componisten die muziek schreven op de overgang tussen barok en classicisme. Hun rococostijl wordt wel vaker in verband gebracht met het Pruisische hof van Frederik de Grote. Dat is bij geen van beide Boheemse componisten ongepast van want Franz Benda maakte van 1733 tot aan zijn dood in 1786 deel uit van het hoforkest van de Pruisische koning. Georg Anton werkte ook kort in Berlijn maar vertrok enkele jaren later naar Saksen-Gotha. Deze dwarsdoorsnede van het oeuvre van beide mannen omvat twee klavecimbelconcerti van Georg Anton en een concerto voor viool en eentje voor fluit van Franz Benda.
Franz Bendas stijl heeft veel weg van die van Carl Philipp Emanuel Bach, Benda's collega aan het Pruisische hof. Die stijl kenmerkt zich door een lyrische schrijfstijl, zowel in de langzame delen als in snellere hoekdelen. Een zulk 'zingend allegro' , met vlugge maar vloeiende melodieën onderscheidt Benda's concerti dan ook van een meer exuberante stijl met zijn nadruk op virtuositeit en technisch kunnen zoals die in Italië beoefend werd.
De hoekdelen van de klavecimbelconcerti van Georg Anton Benda dompelen de luisteraar onder in de sturm-und-drang beweging van het midden van de achttiende eeuw, met hun nerveuze snelle nootjes en dramatische mineurtoonaard. Maar tegenover de ernstige toon van de twee klavecimbelconcerti staat dan een heerlijk bisnummertje. Dat is het 'Allegro Scherzando' voor klavecimbel en orkest, een opgewekt deuntje met een haast continu doorlopende ritmische beweging in de klavecimbel die in het cd-boekje niet onterecht met Leroy Andersons 'The Typewriter' wordt vergeleken.
Van Il Gardellino kan men niets minder dan een uitstekende uitvoering verwachten en deze cd stelt dan ook niet in het minst teleur. Traversospeler Jan de Winne, violist Ryo Terakado en klavecinist Shalev Ad-El zijn geen onbekenden en wie de vorige cd's van het ensemble heeft beluisterd, weet aan welk hoog muzikaal niveau men zich kan verwachten. Het is een bijzonder knappe prestatie om binnen het uitermate verzorgde en strak gefraseerde barokke idioom dat aangehouden wordt, toch direct en aangrijpend naar de luisteraar over te komen. Dit soort van repertoire ligt de kleine bezetting van het ensemble erg goed en ook hier komt de opname van erg nabij over, direct en energiek. Na cd's met muziek van tijdgenoten als Johann Gottlieb Graun en Johann Friedrich Fasch, zet deze cd met muziek van Georg Anton en Franz Benda Il Gardellino's reeks met rococomuziek waardig voort.
Meer over Franz & Georg Anton Benda
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
