De legende wil dat de in 1990 overleden saxofonist Frank Wright zich volledig aan de freejazz overgaf na een ontmoeting met freejazzicoon Albert Ayler. Hij vertrok begin jaren '60 naar New York en speelde onder meer met gereputeerde jazzmusici als Noah Howard, Larry Young, Henry Grimes en Cecil Taylor. Gedurende de jaren '70 verbleef hij - zoals zoveel Amerikaanse jazzmuzikanten - in Frankrijk. Daar leidde hij met succes een kwartet met de bassist Alan Silva, pianist Bobby Few en drummer Muhammad Ali. 'Unity' is de registratie van een concert dat Wright met dat kwartet gaf op het Duitse Moers-festival in 1974.
Van veel zin voor subtiliteit was er die dag bij de heren weinig sprake. Van tomeloze, uitbundige energie en nauwelijks gekanaliseerde experimenteerdrift des te meer. Al van bij de eerste noten blaast het kwartet een serieuze storm af. Rond het rusteloze basspel van Alan Silva gaat Muhammad Ali ongenadig pulserend en met veel power tekeer op zijn arme drumstel terwijl Bobby Few niet-aflatend dwingende patronen uit de piano hamert. Daarbij klinkt Few als Cecil Taylor, hoewel nu en dan iets traditionelere progressies in zijn pianospel zijn te ontwaren. Frank Wright zelf bekommert zich niet om enige melodische progressie of subtiel gesoleer maar laat zijn tenorsax uitbundig en dissonant scheuren en jammeren. Na een dik kwartier en niets te vroeg gaat de storm toch liggen en pakt Alan Silva, tot dan toch wat in de achtergrond verdreven, uit met een lange, bezwerende solo met strijkstok op de contrabas. Het is een meer dan welgekomen meditatief moment. Daarna lijken de batterijen voldoende opgeladen want het tweede deel is al even heftig als het eerste. Af en toe moffelt Few nu wel al is een uitgesproken melodie in de improvisatie die door Wright wordt beantwoord. Vooral naar het einde toe is te horen dat de energie ook op het publiek oversloeg en dat de zaal in vuur en vlam stond. Dat het er ook allemaal niet bloedserieus aan toe ging blijkt uit het einde van het concert. Onverwacht schakelt het kwartet in de finale over naar een komisch hoempaparitme en dat tot groot jolijt van het enthousiaste publiek.
Nuchter bekeken is deze opname niet direct een absolute hoogvlieger in het genre. Daarvoor schieten de musici in al hun uitbundige spontaniteit en improviseerdrift af en toe wat te veel uit de bocht. Anderzijds is het dan weer een tijdsdocument dat mooi de energie capteert van een toen wild florerende freejazzscène. Daarom weet dit album op het juiste moment en in de juiste stemming ook bij een thuisbeluistering te bekoren.
Meer over Frank Wright
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
