Morton Feldman is een van de boegbeelden van het minimalisme. Met enkele noten bouwt hij vaak sfeervolle composities op.Kenmerkend zijn de lange noten, die dan nog dikwijls gescheiden zijn door lange pauzes. Deze muziek ontwikkelt dus geen idee naar een hoogtepunt, het gaat Feldman steeds om de klank op zich. De luisteraar wordt uitgenodigd om opgenomen te worden in de klank en deze in zijn volheid te beleven. Dit is misschien eerder gerelateerd aan het denken van het Verre Oosten dan dat het in de traditie van de westerse kunstmuziek staat. Dit heeft vaak op weerstand gestuit juist omdat deze muziek zo anders is dan de gangbare westerse ontwikkelingsgedachte.
Nu mag deze cd als een ideale inleiding beschouwd worden op het werk van Feldman en wel om twee redenen: ten eerste omwille van de toegankelijkheid van de uitgevoerde werken en ten tweede door de bijzonder mooie uitvoeringen. Beide werken op deze cd 'Coptic Light' en het vioolconcerto zijn werken voor orkest waardoor Felman de klank zeer fijn heeft gesculpteerd, elke nuance is in de orkestratie verwerkt. Dan valt op hoe gevoelig Feldman moet geweest zijn voor het klankmatig aspect van een compositie, iets wat misschien niet altijd duidelijk is in werken voor kleine bezetting. Al deze kleine gedetailleerde schakeringen worden schitterend vertolkt door Peter Rundel. Met veel aandacht voor de balans weet hij telkens de juiste toon te treffen. Zo ontvouwt zich langzaam een patroon van opeenvolgende sfeerbeelden, rustig en vanzelfsprekend maar haarscherp en precies. Door de niet-intentionele werkwijze van Feldman - zoals hierboven beschreven - is dit geen gewoon vioolconcerto. De viool is niet diegene die de leiding heeft en de richting aanwijst want er is eigenlijk geen richting. De viool is de 'primus inter pares' (de eerste onder gelijken) en het pleit voor Isabelle Faust dat zij deze rol perfect weet te vertolken. Anderzijds wat virtuositeit betreft is de vioolpartij wel in traditionele zin veeleisend en ook daarvoor blijkt Isabelle Faust de geknipte persoon te zijn.
Nu blijkt bij de beluistering van Feldmans muziek dat er wel meer is dan het niet-intentionele aspect alleen. Bepaalde fragmenten - bijvoorbeeld een bepaalde kleur of orkestratie - komen later terug in al dan niet gewijzigde vorm. Wat Feldman hierin interesseert is hoe het bewustzijn hierop reageert en welke verbanden het geheugen legt. Hoewel Feldman zegt niet met vorm en ontwikkeling bezig te zijn, is hij er juist wel in geïnteresseerd maar dan vooral hoe de luisteraar vorm en ontwikkeling gestalte geeft in zijn bewustzijn door middel van het geheugen. Dit aspect is duidelijker te merken in het vioolconcerto, terwijl 'Coptic Light' allicht iets toegankelijker is. In elk geval een boeiende cd voor wie openstaat voor een nieuwe luisterervaring.
Meer over Feldman
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
