Wie Earl Howards 'Strong Force' voor de eerste keer hoort, zal snel geneigd zijn te denken dat het om een vrije collectieve improvisatie gaat. Het groot belang dat gehecht wordt aan de klank op zich – kleur is bepalender voor de muziek dan melodie en ritme – en de geweldige spontaniteit van de hoogst genietbare chaos wijzen niet meteen in de richting van uitgeschreven muziek. Idem voor de samenstelling van het uitvoerend Parabola Arts Ensemble. Componist en synthesizerspeler Earl Howard omringt zich hier met een stel rasimprovisatoren: pianist Anthony Davis, percussionist Gerry Hemingway, harpiste Anne LeBaron en cellist Ernst Reijseger. Eerder een muzikantencocktail voor een abstracte jamsessie. En toch is 'Strong Force' dus uitgecomponeerd muziek.
Opvallend binnen dit ensemble is de plaats van de synthesizer. Waar het gebruik van dit instrument nogal eens afglijdt naar een showcase van nieuwe technische mogelijkheden slaagt Howard er hier in om zich met abstracte geluiden en klankmanipulaties perfect met en tussen de klassieke instrumenten te mengen. In haar abstractie is de muziek nooit brutaal of gewelddadig, maar steeds op schoonheid gericht: sprookjesachtig tingelend als poedersuiker, toch wat dreigend, hypernerveus en vaak gehuld in een mist en nevel van in elkaar verglijdende klankkleuren. Of sporadisch in scherpe contrasten zoals in het 4de deel, waar de plotse luid-zacht tegenstellingen de luisteraar als het ware in een razend metrostel zetten, waarbij de felle lichten van verlichte stations even snel wegschieten als ze opkomen.
Vormelijk vlucht Howard ook nooit in het pseudo-meditatieve van lang nazinderende klanken of het gemakkelijk repetitieve. Door meer te spelen op klankkleur kan de muziek andere kwaliteiten ontplooien. Alsof ze opgebouwd is uit verschillende toestanden die in een continu proces in elkaar overgaan. Het 2de deel is hiervan een knap uitgewerkt voorbeeld. De muziek begint als vluchtige dampen: een ijl geluid van een uiterst zachte harp, verglijdende synthesizerklanken en schuivende cello. Door meer en meer klank toe te laten wordt het geluid iets vaster om daarna te condenseren tot nerveus wriemelende druppels. Het groeiproces zet zich door en uithalen op een onrustige basis geven uit op een stevig gedonder, waarna de muziek weer ontbindt in korrelige klanken: vlekken piano, percussie, cello, harp en synthesizer. Uiterst suggestief, maar nooit concreet. Of hoe genoteerde muziek de aangename aspecten van geïmproviseerde muziek kan opslorpen.
Meer over Earl Howard
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
