De Duitse barokcomponist Dietrich Buxtehude (1637 – 1707) is een naam die bij het grote publiek niet onmiddellijk een belletje doet rinkelen. Tijdens zijn leven stond hij echter bekend als een van de allergrootste orgelvirtuozen, die bij mensen als Händel en Bach een onmiskenbare invloed op hun muzikale ontwikkeling heeft nagelaten. Terwijl veel van Buxtehudes orgelcomposities verloren zijn gegaan, zijn er gelukkig nog talrijke vocale werken van zijn hand bewaard gebleven. Tot die categorie behoort ook 'Das Jüngste Gericht', een "geestelijke opera" waarvan de creatie waarschijnlijk gespreid was over verschillende concerten die Buxtehude gaf voor de koopmannen van de stad Lübeck. De opname die Manfred Cordes en het ensemble Weser-Renaissance Bremen bij het label CPO uitbrachten presenteert een ruime selectie uit dit onbekende werk.
In 'Das Jüngste Gericht' vertelt Buxtehude door het gebruik van allegorische figuren zoals onder meer de Lust en de Trots een moraliserend verhaal waarin de verlossing pas wordt gebracht door Christus zelf, wiens aanroepen voor de verlossing en de opname in het paradijs zorgt. De muziek die Buxtehude hiervoor schreef, biedt een ongebreidelde harmonische rijkdom en een kleurrijk contrast tussen expressieve instrumentale interventies, zoals bijvoorbeeld de sonata waarmee het tweede bedrijf opent, en polyfone passages zoals het opzwepende openingskoor. De grootste kracht van de uitvoering gaat uit van het orkest. De recitatieven krijgen door de kleurrijke continuogroep de nodige dramatiek en overtuiging, terwijl in de sonates waar gewenst de violen voor virtuoos vuurwerk zorgen. Het brede palet aan emoties en kleuren dat uit de instrumentale vertolking spreekt, wordt hier en daar gemist bij de zangers. Wanneer ze als koor naar voor treden, zorgen ze steevast voor lichte en transparante lezingen, maar in de aria's of recitatieven is er te weinig spanning te vinden. Sopraan Monika Mauch beschikt bijvoorbeeld over een mooie en heldere stem, maar is er amper verschil te merken tussen de beide rollen die ze zingt. De Christus van Hans-Jörg Mammel zingt dan weer wel met veel expressieve variatie, al zou een ietwat rondere hoogte zijn vertolking nog mooier maken. Voor de mooiste momenten zorgt bas Harry van der Kamp die met zijn warme en egale bas een autoritaire stem van God neerzet.
Deze uitvoering van 'Das Jüngste Gericht' is een boeiende opname, ook al roept ze hier en daar wat bedenkingen op. Dit wondermooie en te weinig bekende werk biedt zonder twijfel een boeiende ontdekking voor elke barokliefhebber!
Meer over Dietrich Buxtehude
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
