Het kwartet Die Enttäuschung (vrij vertaald: de ontgoocheling) van Rudi Mahall, Axel Dörner, Jan Roder en Uli Jennessen legde zich oorspronkelijk toe op de composities van Thelonious Monk. Stilaan integreerde de groep steeds meer eigen werk binnen dit concept waardoor 'Die Enttäuschung 5' net als zijn voorganger bestaat uit originele composities. De taal van Monk wordt naar eigen zeggen nog steeds gehanteerd want dissonante harmonieën en onverwachte melodielijnen vieren nog steeds hoogtij.
Er klinken ook andere vertrouwde geluiden op 'Die Enttäuschung 5', vooral dankzij het ontbreken van een piano. De freejazz van Ornette Coleman is vertegenwoordigd via het vaak onophoudelijk pulserende ritme en het korte thematische materiaal. Basklarinettist Rudi Mahall moet in het gezelschap van een trompet, bas en drums dan weer heel erg zijn best doen om geen vergelijkingen met Eric Dolphy op te roepen. Het mag duidelijk zijn dat dit kwartet voortdurend verwijst naar de progressieve jazz van eind jaren vijftig en begin jaren zestig, waarbij herinneringen aan musici als Don Cherry, Booker Little en Ed Blackwell geen zeldzaamheid zijn. De muziek van Die Enttäuschung knettert daardoor als vertrouwd rond de oren met een al dan niet door elkaar solerende basklarinet en trompet in een moordend tempo zoals in 'Rocket in the Pocket' en 'Tinnef'.
Monk is vooral aanwezig in de trage, ballad-achtige stukken zoals 'Uotenniw' en 'Hopfen', die vooral drijven op de eigenaardig geplaatste accenten en vreemde melodieuze bochten. Maar de groep gaat ook verder dan de aangehaalde muzikale voorbeelden. Het experiment van 'Tu es nicht', met de ruisende trompet en chromatisch dalende klarinetlijnen zijn een welgekomen afwisseling. Ook het rollende 'Rumba Brutal', met zijn botsende solopartijen op een ritmisch bedje, zorgt voor een frisse wind. De souljazz van 'Bruno' is nog een onverwacht schot in de roos. De droge, van alle franjes bevrijde drumpartijen en de stompende bas geven dit stuk een luchtige drive. Voorts worden er leuke spelletjes gespeeld met tempo en ritme in 'Salty Dog' waar gas geven afgewisseld wordt door bruusk remmen waardoor drummer Uli Jennessen en bassist Jan Roder hun twee andere collega's onophoudelijk onder druk zetten.
Die Enttäuschung is een kwartet dat na meer dan vijftien jaar nog steeds onderhoudende dingen weet te doen met een op het eerste zicht verouderde formule. Liefhebbers van bovengenoemde musici kunnen het vijfde album van dit gezelschap dan ook blind aanschaffen.
Meer over Die Enttäuschung
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
