Het zal voor de concurrentie even slikken zijn om te vernemen dat Dave Douglas 'Meaning and Mystery' op welgeteld één dag werd opgenomen. Anderzijds verbaast dat ook weer niet, gelet op de spontaniteit die van de cd afstraalt, zoals bij een topvoetbalploeg ook alles op het moment zelf bedacht en uitgevoerd lijkt te worden.
Het openende 'Painter's Way' zet de toon: geen thema, meteen improviseren en direct een centrale plaats voor de contrabas, waarmee James Genus nog maar eens bewijst hoe zelfstandig hij kan spelen in een klassieke kwintetformule. Conventies zijn dus duidelijk niet aan Douglas besteed, maar dat is al langer zo. Dat deze eigenzinnigheid hier niet noodzakelijk gelijk staat aan beeldenstormen, onderstreept de klasse van dit ensemble. De genomen vrijheid resulteert niet in freejazz, maar in een uitgebalanceerd samenspel gestoeld op wederzijds vertrouwen en aanvoelen, opgebouwd door het jarenlang samenspelen binnen en buiten deze kwintetcontext. Van de muzikanten is alleen saxofonist Donny McCaslin een nieuw gezicht en hij vormt meteen een leuk contrast met de bandleider. Douglas demonstreert weer die heerlijke toon die uit het niets lijkt te komen (soms is het alsof hij geen aanzetten geeft), neemt muzikaal alle ruimte en slaat zijn vleugels uit in lange zinnen die boven de rest van het ensemble uitzweven. McCaslin daarentegen klinkt nerveuzer in korte frases met een soms wat haperend gevoel alsof hij kortademig zou zijn. Dat dit echter niets te maken heeft met een gebrekkige techniek, maar met een eigen frasering, geeft de cd een extra dimensie.
Dat Uri Caine op Fender Rhodes in diverse spelconcepten thuis is, is al lang geen verrassing meer. Dankzij zijn wisselende speelstijl diept Caine de variatie op 'Meaning and Mystery' verder uit. Hij switcht moeiteloos van een klonterige elektronische sound – waardoor de muziek weer eens in de richting van de vroeg-elektronische Miles Davis schuift – naar een meer traditionele hardbopstijl of rustig rondtrippelen. Drummer Clarence Peen levert het voor hem zo typische lichte, wat eigenzinnige geluid dat net niet zo versnipperd is als bij een Nasheet Waits, maar toch genoeg haakjes en oogjes bevat om meer te zijn dan een klassieke groove.
In tegenstelling tot de vorige cd's van het kwintet staan er op 'Meaning and Mystery' geen popsongs. Daar is ook niet meteen nood aan, want de composities van Douglas hebben vaak de helderheid en de onbevangenheid van een song, gecombineerd met de muzikale diepgang van de jazz. In 'The Sheik of Things to Come' krijgt het fragment waarbij het ritme gebroken wordt de functie van refrein en schuiven de solo's van Douglas en McCaslin steeds dichter naar elkaar, waardoor de spanning wordt opgevoerd zonder dat er naar drastische middelen gegrepen wordt. 'Tim Bits' draait dan weer op een droge, funky drumpartij en is begiftigd met nerveuze frases, plotse stops en polyfone passages. Alles wordt echter zo vanzelfsprekend gespeeld dat ook hier het natuurlijke gegarandeerd blijft. In 'Elk's Club' wordt er de klassieke stomme film-jazztour opgegaan, maar de stempel blijft ontegensprekelijk 21ste eeuws. Ook hier is de balans tussen verleden en heden in evenwicht, waarmee Douglas zich nog maar eens laat horen als de muzikant die zijn eigen weg gaat en daarbij hypes, trends en bruuskeren links laat liggen. Die laat hij maar voor de mindere goden.
Meer over Dave Douglas Quintet
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
