Daniel Johnston zegt de dingen eenvoudig. Zo eenvoudig dat de meeste songschrijvers het hem niet zullen durven nadoen. Het is bij hem niet graven naar verdoken betekenissen: wie een nummer beluistert, krijg een venster op zijn hart en geest, of het nu gaat om zijn liefdesverdriet of zijn favoriete rockgroep. Op ‘Beam Me Up!’ krijgt hij voor zijn openhartigheid de hulp van Beam, een Nederlands ensemble dat hoofdzakelijk bestaat uit strijkers en blazers, aangevuld met keyboards, elektronica, gitaar en percussie.
De meeste songs van ‘Beam Me Up!’ waren reeds eerder en soms meermaals op cd vastgelegd, maar samen met Beam krijgen ze een nieuwe glans. De kleur, de humor en het spontane van de arrangementen sluiten mooi aan bij de ongecompliceerde songs van Johnston: geen uitgewerkte complexiteit, maar organische begeleidingen die met twee voeten op de grond staan.
Ondanks de gedienstige opstelling van de muzikanten – Johnston blijft de man waar het om draait – is het fraai om te horen hoe de instrumentale omlijsting varieert van nummer tot nummer en van strofe naar strofe. Wanneer de arrangementen goed opgebouwd worden, ontstaat een rijke klank. In ‘Must' bijvoorbeeld wordt vertrokken vanuit een donkere, chromatische baslijn om later vaart te nemen en uiteindelijk in pompend, discoachtig vaarwater te belanden. Een ander knap staaltje van aankleding is te horen bij ‘Try To Love’ dat inzet met zuivere elektronica, maar later voorzien wordt van brede of ritmisch ronddraaiende strijkers en een heerlijke baslijn die met opvallende ritmische stiltes een heel eigen verloop kent.
Ook in minder veranderende omgevingen doet de omlijsting van Beam haar werk. Het salonachtige wandeltempo van ‘Wicked World’, de nostalgische romantiek van ‘Love Enchanted’ of de bordkartonnen rock’n’roll (met de klassieke gitaardramritmes nu in de strijkers) klinken een voor een charmant en laten de eer en de aandacht aan de poppy 4-akkoordsongs van Johnston. Terecht, want in deze eenvoudige nummers zit de geheime aantrekkingskracht van de singer-songwriter. Genadeloos catchy nestelen de compositietjes van Johnston zich in het korte- en het langetermijngeheugen van de luisteraar, waardoor een keer horen voldoende is om ze jaren later plots terug te herkennen.
Natuurlijk zingt Johnston nog steeds niet “zoals het hoort”. Teksten ritmisch geplaats krijgen is niet zijn sterkste kant, het refrein van ‘Must’ is te hoog gegrepen en in ‘Love Enchanted’ loopt hij met een afwezig gevoel voor tempo hopeloos vooruit op de begeleiding. Wie echter onbewogen blijft bij het afsluitende ‘Beatles’ moet van gewapend beton zijn. De bewondering voor de groep die Johnston hier laat horen is aandoenlijk: als een 15-jarige die tegen zijn vriendjes opschept over zijn ontdekking in de platenkast van zijn vader. De zonnig huppelende song met de scheuten soul van Beam maken het nummer af. Soms is eenvoudig en ongekunstelde oprechtheid genoeg om een blijvende indruk na te laten.
Meer over Daniel Johnston and Beam
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
