In de jazz- en improvisatiewereld zijn bezettingswissels in groepen en kortstondige samenwerkingen tussen muzikanten eerder regel dan uitzondering. De drang tot het aangaan van nieuwe uitdagingen in de vorm van muzikale confrontaties is de voornaamste oorzaak van deze beweeglijkheid. Het is daarom opvallend dat een groep als het Amerikaanse Cosmologic al ongeveer tien jaar in dezelfde bezetting speelt. Dit kwartet bracht al drie albums uit die in Europa echter nauwelijks werden opgemerkt. Met 'Eyes in the Back of my Head' wil de groep wat meer stof doen opwaaien, ook in onze contreien deze keer.
Cosmologic laat het interpreteren van bestaande muziek aan zich voorbij gaan en focust uitsluitend op eigen composities. Het ontwikkelen van eigen, originele stukken is dan ook een basisregel binnen deze band die bestaat uit Jason Robinson (tenorsax), Michael Dessen (trombone), Scott Walton (contrabas) en Nathan Hubbard (drums). Dit is een typische moderne jazzgroep, die zowel door compositie als improvisatie op zoek gaat naar interessante muzikale uitdrukkingsvormen. Dat resulteert in een groepsgeluid dat onvermijdelijk aan Vandermark 5 doet denken. Strak drumwerk, kronkelende thema's en uitbundige solo's zijn ook op 'Eyes in the Back of my Head' de hoofdingrediënten. Deze uitbarstingen van powerplay, zoals gedemonstreerd in opener 'The Rumpus', worden evenwel afgewisseld met meer ingetogen momenten waarvan vooral Scott Walton gebruikt maakt om zich van de rest te onderscheiden. Hij wiegt zijn contrabas tijdens de intro van 'Dreams of an Alternate Future / Remembering the Past' slechts tussen enkele noten die desondanks een bezwerende klaagzang tot leven roepen.
Het ontbreken van een harmonisch instrument binnen de band creëert meer muzikale vrijheid. Dat speelt duidelijk in de kaart van Robinson en Dessen in de titeltrack waarin ze de grens tussen solo en thema voortdurend hertekenen. Doorheen de plaat valt het steeds meer op hoe goed deze band op elkaar is ingespeeld. Niet alleen in de vrije improvisatiemomenten vinden ze mekaar blindelings terug, ook tijdens de veeleisende tempoversnellingen wordt er tot op de millimeter gemusiceerd. Het hoogtepunt hiervan valt te bewonderen in 'Theme for Darfur' waarin trombone en saxofoon een uitgebreid thema in een waanzinnig tempo afhaspelen. Jason Robinson smijt er als toemaat nog een knetterende solo tegen aan die nog lang blijft nazinderen. Spijtig genoeg bevat de plaat ook enkele mindere momenten. Een nummer als 'The Apex is the Whole', dat voornamelijk uit improvisatie bestaat, gaat niet meteen ergens naartoe en zorgt voor een dip in het geheel. Zulke stukken die drijven op groepsinteractie zijn ongetwijfeld boeiend om te maken maar het heeft niet meteen meerwaarde voor de luisteraar wanneer het resultaat zich beperkt tot doelloos rondjes draaien op het circuit.
Cosmologic verdient op basis van deze plaat meer aandacht dan het tot op heden toebedeeld kreeg. Niet dat deze band echt hoge toppen scheert, maar het hoeft ook niet altijd het neusje van de zalm te zijn. 'Eyes in the Back of my Head' is een nieuw hoofdstuk in het verhaal van een boeiend kwartet dat zich op eigen tempo steeds meer laat gelden.
Meer over Cosmologic
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
