De beatpoëet Copernicus spiegelt zich graag aan zijn beroemde historische naamgenoot. Vanuit de New Yorkse clubscene opereert de muzikant door improvisatieconcerten te voorzien met vaak indrukwekkende gezelschappen en met grote instrumentale vrijheid. Enkel de man zijn profetische, filosofische gedachtekronkels die met veel luidruchtige intonatie gescandeerd worden, blijken grondig vooraf uitgeplozen. Zo blijkt in elk geval uit zijn studioplaten. Copernicus vereert het moment, de ingeving, de directe eeuwigheid. Op ‘L’Etérnité Immédiate’ ligt die aanpak grappig genoeg net wat anders. Op dit album heeft Joseph Smalkowski ofte Copernicus zijn eerder in het Engels, Duits en Spaans uitgebrachte songs in het Frans vertolkt. Het gaat hem hier dus om oude muziek, maar in een nieuw taalkundig jasje.
Eerlijk is eerlijk, op dit erg geforceerde album loopt Copernicus zijn vrijzinnig ideaal volledig uit de hand. Hij heeft deze plaat ingeblikt samen met een Equadoriaans kwartet – dat bewust Engels noch Frans spreekt - met de bedoeling zijn filosofische boodschappen voor alle talen en culturen te verduidelijken. Chinees of Russisch zijn allicht pas in een verdere toekomst aan dit project besteed. Maar het spelen met diverse talen is tegelijkertijd de grote rem op dit project. Want het Frans met vuil Amerikaanse accent, in combinatie met een wat crooner-achtige, soms zelfs dramatiserende houding, zorgt voor pure slapsticktaferelen. In ‘La Vérité Absolut Est Impossible’ valt Copernicus zelfs door de mand door de titel even in het Amerikaans in de lucht te werpen.
Naast dit vocale mankement, bewandelen frontman en muziekensemble hier een totaal verschillende weg: de eerste streeft naar onrust en expressie, het tweede naar sfeercreatie en een jazzy, dromerig achtergrondkader. Elk drijft zijn eigen richting in die mate door, dat een collectief optreden meer lijkt op een hopeloze verzoeningspoging tussen Noord en Zuid Amerika. En in die verzoening moet het Noorden duidelijk de duimen leggen. De potsierlijke bruuskheid van profeet Copernicus verbleekt bij de finesse van het instrumentale werk van gitaarvirtuoos Cesar Aragundi of de softe keyboardlagen van Newton Velasquez.
Die laatste twee zoeken hun heil in zoete jazztaferelen, begeleid door het zacht strelend drumwerk van collega Juan Carlos Zúniga López. Een subtiele, broze interactie met respect voor elkaar en voor stiltes, zorgt voor een wat romantiserend kader dat fijn aansluit bij een titel als ‘l’Humanité Est Belle’. Op gepaste momenten werkt Aragundi zich wat meer in de kijker door zijn akoestisch snaarspel te laten openbarsten in klagend elektrisch solowerk. Die dynamiek tussen strelen en schuren kleurt overigens wel vaker de muziek op dit album.
Ook Velasquez laat zich op de juiste momenten opmerken. Zijn sfeertoetsen die zich zowel in glijdende synthesizerklanken als zinderende pianotonen vertalen, durven al eens wat versnellen tot een warrig, jazzy spel: dartel en melodieus inkleurend. Deze duidelijke accenten doorbreken het verder wat eentonige karakter in songs als ‘Sent l’Inexistence’, waarin de acht minuten lang durende crit au ciel van Copernicus echt wel zwaar op de maag ligt.
‘L’étérnité Immediate’ is zeker niet Copernicus zijn meest overtuigende plaat. De profetieën van de man, die de centrale spil in dit verhaal vormen, komen totaal niet over door zijn krampachtig taalgebruik. Op muzikaal gebied blijken de bruuske tirades en uitspattingen onverzoenbaar met het subtiele jazzspel van het begeleidend kwartet. Avant-gardisme blijkt zo zijn grenzen te kennen.
