De foto in het cd-boekje lijkt wel genomen tussen twee opnamesessies door: geen maatpakken, maar ook geen vlotte t-shirts, wel wintertruien en stevige stapschoenen. Dergelijke afbeeldingen doen er eigenlijk zelden toe, maar deze roept meteen een no-nonsense attitude op die ook in de muziek terug te horen is. De Contraband van trombonist Willem van Manen is geen verzameling stersolisten (hoewel de solisten van dienst hier aardig met de muziek uit de voeten kunnen) maar een echte band. Met trompetten , trombones, rietblazers en een klassieke ritmesectie wijkt de contraband niet af van een standaard bigband. Muzikaal klinken ze echter niet altijd volgens de standaard bigbandformule. Wat wel naar deze traditie verwijst zijn het in blokken gebruiken van de blazers, de spetterende uithalen, het op elkaar stapelen van blazers, de Ellington-achtige kleurcombinaties of de zachte klankwolken.
Toch blijft alles fris en eigen klinken en zijn de arrangementen hoogst efficiënt. Zonder virtuoos of doolhofachtig te worden, is de muziek vaak goed uitgewerkt, zoals in 'Just a Second' een stuk van rietblazer Eckard Koltermann. De polyfone stapeling van zelfstandige orkestlagen wordt hier echter wat verstoord door de slordige intonatie bij de trompetten. Dan is de uitvoering van 'Wetterwille' preciezer. Een subtiel riffje in de houtblazers wordt mooi uitgewerkt en georkestreerd. Samen met de andere stukjes gaat het zo een kristalfijn structuurtje vormen. De muziek klinkt dan even ontwapenend als de titel van het werk ("wetterwille" is Fries voor plezier op het water), waarmee nog maar eens duidelijk wordt dat de Contraband geen grote verhalen nodig heeft om over te moeten komen.
Deze (Nederlandse?) zakelijkheid en nuchterheid belet de groep niet om geregeld links en rechts iets te gaan lenen. Hier en daar een citaatje uit de jazzgeschiedenis, een zuiderse calypso, een stukje reggae zonder de clichématige afterbeat of impressionistisch aandoende klankvlagen: nooit wordt het gemakkelijk, pretentieus of populair. Het mooiste visitekaartje voor de cd is ongetwijfeld 'OJ Muziek'. Het stuk zit gedeeltelijk in de sfeer van swingbands uit de jaren '30 en '40, waarbij OJ staat voor Oom Jan, het familielid dat componist Guus Janssen in aanraking bracht met deze oude(re) muziek. Het hobbelende thema van de saxen kan zo uit een Amerikaanse danszaal van vlak voor de Tweede Wereldoorlog geplukt zijn. Voor zuivere nostalgie is echter geen plaats. Daarvoor klinken de trombones net iets te dissonant en is het geregeld en plotseling stoppen van de begeleiding te uitdagend en afgemeten. Tel hierbij de collectieve improvisatie en het wordt duidelijk dat de Contraband mooi met de traditie speelt: geworteld in de klassieke bigbandjazz, het blikveld ruimer opentrekkend naar links en rechts en vooral zonder enige pretentie.
Meer over Contraband
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
