Even terugduiken in de muziekgeschiedenis. Het naoorlogse, industriële Berlijn biedt in de jaren '70 een voedingsbodem voor obscure muziekexperimenten en klankprobeersels met vaak zelf gefabriceerde elektronische geluidsdragers. Het mengen met gitaarakkoorden in onconventionele structuren staat centraal en wordt later gebundeld onder de noemer 'krautrock'. Ook Hans-Joachim Roedelius en Dieter Moebius vinden elkaar in dit inspiratievolle tijdperk en starten in 1971 de later legendarische band Cluster op, die vooral dankzij samenwerking met ambientgoeroe Brian Eno en Neu! gitarist Michael Rother naam en faam zou krijgen. Hoewel beide heren muzikaal altijd in beweging bleven, is Cluster toch lange tijd naar de achtergrond verdreven. Daar komt in 2009 verandering met 'Qua', een plaat die veertien jaar studiostilte doorprikt.
Inhoudelijk is Cluster op die tijd niet veel veranderd: experiment staat nog steeds vooraan. 'Qua' bestaat uit maar liefst zeventien elektronische tripjes waarbij digitale productiespielereien, samples en analoge geluidsbronnen verweven worden tot een intrigerend geheel. Zonder ooit te vervallen tot al te complexe werkstukken en met een harmonieuze spontaniteit, zorgt het tweetal echter voor een aangename, zei het ook volledig abstracte excursie van neo-futuristische ambientbrouwsels. Ritmiek blijkt een cruciaal element bij deze tracks, die variëren van abstracte spacejazzsongs ('Flutful') tot akelige industriële dub of een sfeerschilderij van druppelende droompsychoses ('Protrea'). Akelige en vertrouwd melodieuze worden zonder schroom met elkaar verbonden, maar vaak overheersen de eerste. De verbeeldingskracht van dit duo is duidelijk oneindig, wat tot bizarre fantoombeelden leidt die niemand ooit eerder hoorde (wat best verrassend is gezien de bejaarde leeftijd en het eindeloze repertoire van beide heren). Onophoudelijk goochelen Roedelius en Moebius met emoties in hun elektronische speeltuin: de ene keer opgewekt of indommelend, de andere keer vrij duister en neerslachtig. Het is niet eenvoudig om deze abstracte klankexperimenten, die de ene keer minimaal, de andere keer inhoudelijk erg gevuld zijn, te omschrijven. Wie zich echter een beeld kan vormen van een stukje tikkende spookelektronica waar demonisch diepe toetsen en hoge spacetunes elkaar vinden ('Zircusile'), zal door deze plaat ook zeker gecharmeerd zijn.
Op een of andere manier is krautrock opnieuw in de algemene aandacht geslopen. Het regent heruitgaven van Can of Neu!, tributeplaten en samenraapsels van nooit uitgebrachte dingen (waarvoor allicht ook een goede reden was om ze niet uit te brengen). Grappig genoeg wordt een nieuwe plaat van de twee peetvaders van dit genre volledig over het hoofd gezien, hoewel er anderhalf decennium niets gelijkaardigs van hen vernomen werd. 'Qua' is echter een prachtig voorbeeld van experimentele, maar toegankelijke elektronica en legt de vinger nog maar eens op de pols waarom dit duo gerust legendarisch mag genoemd worden.
Meer over Cluster
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
