Sinds in 2003 Andrew Hills prachtige album 'Passing Ships' uit een vergeten kluis van Blue Note werd gehaald, hebben de jazzliefhebbers zich regelmatig kunnen verlekkeren aan onverwachte vondsten van formaat. In 2005 werden een legendarisch concert van John Coltrane én een optreden van het kwartet van Thelonious Monk met wederom Coltrane gevonden en uitgebracht. En ook dit jaar hoeft er in het geheel niet geklaagd te worden. Tussen de ongetwijfeld talloze geluidsbanden die de weduwe van Charles Mingus thuis heeft liggen, bleek een concert te staan, waarvan zelfs de grootste specialisten het bestaan niet eens hadden vermoed. Nog voor de start van de legendarische Europese tournee van Mingus' bekendste sextet in 1964, bleek de voltallige formatie al eens te hebben opgetreden voor de studenten van Cornell University. En hoe! De dubbel-cd die van dit concert gemaakt is, is onmisbaar voor elke jazzverzameling.
Er zijn maar weinig echte supergroepen geweest in de jazz. Miles Davis is er twee keer in geslaagd om een kwintet van wereldklasse te formeren. En ook Coltranes tweede kwartet heeft dezelfde status, maar dan wordt het toch een beetje stil. Het sextet waar Mingus in 1964 mee tourde staat weliswaar hoog aangeschreven, maar heeft toch niet die buitenaardse status. Wellicht komt dat doordat saxofonist en basklarinettist Eric Dolphy de groep al snel zou verlaten en niet lang daarna zou sterven. Ook trompettist Johnny Coles moest wegens ziekte vroegtijdig afhaken, zodat Mingus' ideale sextet maar heel even heeft bestaan. Toch weet je bij de eerste maten van dit optreden al dat hier een haast buitenaardse band staat te spelen. De formidabele Jaki Byard opent de show met 'ATFW You' een inspirerende ode aan twee van de meest karakteristieke jazzpianisten: Art Tatum en Fats Waller. Mingus pakt vervolgens de draad zelf op met een verrassende basversie van Duke Ellingtons 'Sophisticated Lady'. En dan te bedenken dat het echte vuurwerk nog moet beginnen. Het publiek werd vervolgens namelijk getrakteerd op een half uur durende versie van 'Fables of Faubus', een tegelijkertijd virtuoze en hilarische commentaar op de Amerikaanse politiek van dat moment. Alles klopt aan deze uitvoering van de toch al niet minder dan briljante compositie. De zeer typerende Mingus-harmonieën met wrange uithalen en korte statements winnen nog aan pracht door het feilloze spel van het blazerstrio Dolphy, Coles en Clifford Jordan. De muzikanten hadden tijdens dit eerste optreden blijkbaar geen moeite om elkaar te vinden. Snel volgen de ritmewisselingen, korte variaties en kleine improvisaties elkaar op, om zonder problemen weer samen te komen in het opzwepende thema dat met een mengeling van zang en gesproken woord precies in de downbeat wordt becommentarieerd. Dat is slechts een van de hoogstandjes in dit avontuurlijke nummer, waarin Byard er bijvoorbeeld zijn hand ook niet voor omdraait om zowel de traditional 'Yankee Doodle' als Chopins 'Marche Funèbre' in zijn solo's te verwerken.
Het zijn vooral de nummers waarvan de uitvoeringen het half uur benaderen of zelfs overschrijden die van 'Cornell 1964' een weergaloos album maken. De zes fantastische muzikanten die elkaar onophoudelijke lijken uit te dagen, zonder de meer dan voortreffelijke composities van Mingus uit het oog te verliezen, komen juist daar het best tot hun recht. En dat terwijl het concert nauwelijks mindere momenten kent. Overal spreekt het collectief en dat is uitzonderlijk voor een plaat die alles bij elkaar meer dan twee uur duurt.
Meer over Charles Mingus Sextet with Eric Dolphy
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
