Van de verschillende opera's en oratoria die de Franse romanticus Camille Saint-Saëns zou schrijven, is 'Samson et Dalila' ongetwijfeld de bekendste. Het is tegenwoordig een standaardwerk dat elk zichzelf respecterend operahuis eens in de zoveel jaar moet opvoeren. Dit omwille van enkele magnifieke aria's die bekend zijn bij het publiek, alsook een prachtige balletscène in de slotakte en een enorm spannende orkestintroductie. Kersvers intendant van de Vlaamse Opera Aviel Cahn wilde daarom tijdens zijn eerste jaar als intendant absoluut een enscenering van deze publiekslieveling. Cahn, die niet verlegen zit om oudere werken in een hedendaagse, sociaal-geëngageerde context te plaatsen, wou daarenboven graag de relevantie van het drama expliciteren door de actie naar het huidige Midden Oosten te verplaatsen, met haar belangrijke conflict tussen Israeli's en Palestijnen als centrale thematiek. Dat is niet zo'n verwonderlijke keuze, want Saint-Saëns nam immers een Bijbels verhaal als uitgangspunt, waarin Hebreeuwers in aanraking komen met de Filistijnen – wijlen de inwoners van de Gaza-strook. Een extra politiek statement was dat Cahn een regisseursduo aanstelde bestaande uit een Israëliet en een Palestijn, wat de opera nog voor zijn première omvormde tot een kleine hype.
De twee regisseurs die Cahn hiervoor strikte, met name Omri Nitzan en Amir Nizar Zuabi, wilden met hun enscenering vooral in de verf zetten dat een spiraal van geweld tussen individu en staat wel moet escaleren, tenzij iemand de vicieuze cirkel doorbreekt. Dat is een logische lezing, die van de toeschouwer eigenlijk weinig fantasie vraagt. Jammer, want het evidente verhaal had gerust wat meer abstractie kunnen gebruiken. In de eerste akte volgt men Samson, de Israëliër die zijn kompanen aanmoedigt om het hoofd niet te laten hangen en de strijd tegen de Filistijnen opnieuw aan te vatten. Onder zijn leiding behalen de Israëli's een overwinning, maar in de feestroes laat Samson zich verleiden door de Filistijnse schone Dalila. Zij nodigt hem uit bij haar thuis, waar hij, in de tweede akte, langsgaat om kort afscheid te nemen. Hij slaagt er echter niet in om te vertrekken en wordt gevangen genomen, waarna hij in de derde akte bespot wordt op zijn proces. Samson roept God echter opnieuw aan en vraagt deze om hem de kracht tot wraak te verlenen, hier heel ongenuanceerd weergegeven door Samson met een bommengordel in de laatste minuten te laten triomferen.
Omri Nitzan en Amir Nizar Zuabi kiezen immers niet zomaar voor herkenbare beelden. Ze weten dat het de vertrouwde elementen zijn die zich gemakkelijk op het netvlies vastzetten. De indrukken die men bij deze 'Samson et Dalila' krijgt zijn krachtig, maar anderzijds is een dergelijke keuze voor clichés ook jammer, aangezien de fantasie daarmee buitenspel wordt gezet. Over de hele opera heen liet het duo overigens mooie decors ontwikkelen in twee lagen, waardoor naast de gebruikelijke horizontale dynamiek ook een verticale ontstaat. Vooral het spel met licht is in deze 'Samson et Dalila' buitengewoon krachtig: rookmachines versterken de ongemakkelijke sfeer, terwijl even later een heel puur scènebeeld kan getoond worden. In de choreografische scènes gaan de twee helaas ver over de schreef, met een walgelijk geflirt met wapens als culminatiepunt van een smakeloze balletinvulling. Vrouwen likken aan de loop van hun vuurwapens en mannen maken weinig aan de suggestie overlatende gebaren met hun bekkens, waarmee "de geilheid van de macht" er ruim vijf minuten keihard ingeramd wordt bij het publiek. Aangenaam noch discreet noch origineel is een dergelijke ingreep: wie Fabre in het theater volgt, begrijpt dat dergelijke boodschappen ruwer en zonder opsmuk veel beter werken.
Over de regie, waarin Dalila tevens heel cru als prostituee wordt afgedaan, zijn er dus twijfels, maar over de muziek kan men gelukkig positief zijn. De Tsjechische dirigent Tomáš Netopil is niet de grootste van dit moment en ook het orkest van de Vlaamse Opera behoort niet tot de Belgische topklasse, maar hun prestatie in deze eenvoudige, Franse muziek is niet gering. Netopil koos voor een warme, maar vooral zachte orkestinkleuring, waaruit af en toe een prachtige solo opstijgt. De dirigent legt de voornaamste klemtoon echter bij de zangers, waarin de geblokte Torsten Kerl een stug (maar goed verstaanbaar) articulerende Samson neerzet. Marianna Tarasova, een verrassend weinig aantrekkelijke Dalila, zingt goed, alsook de bijrollen die verdienstelijk worden ingevuld.
Deze 'Samson et Dalila' moet het kortom vooral hebben van zijn degelijkheid. Muzikaal trapt de productie geen deuren in en visueel bevat het totaalconcept even veel goede als minder goede ideeën. Netopil laat de tijd echter razendsnel wegtikken, waardoor deze dvd alsnog voor een aangename, verpozende opera-avond kan zorgen.
