Heel wat componisten lijden onder het feit dat ze in de populaire cultuur teruggebracht worden op een enkele compositie die zodanig aanslaat dat die alle andere werken in de schaduw zet maar niemand meer dan Boccherini. Als het menuet uit Boccherini’s strijkkwintet opus 11 nummer 5 een klassieke hit is, dan zijn weinig mensen zich bewust van de bijdrage die Boccherini heeft geleverd in de ontwikkeling van zulke kamermuziek voor strijkers. En Boccherini’s muziek voor orkest is al haast volledig obscuur is. De Italiaanse tijdgenoot van Mozart werd in Lucca geboren maar spendeerde het grootste deel van zijn volwassen leven aan het hof in Madrid, als componist van de Spaanse infante Don Luis. Twee van de drie symfonieën die de London Mozart Players hier voorstellen werden voor Don Luis geschreven, de derde is van latere datum en is opgedragen aan Friedrich Wilhelm, de neef van de Pruisische koning.
Als Boccherini misschien geen Mozart is, dan behoort hij toch wel tot de grootste van de kleinere goden uit de achttiende eeuw. Zijn muziek bezit gratie en inventiviteit en klinkt niet goedkoop. En de uitvoering, door de London Mozart Players doet hem dan ook alle eer aan. De blazers klinken gepast kernachtig, als een groep die met kracht maar sterke controle kan spelen. Langzame delen zijn voorbeelden van wat in het Duits ‘Empfindsamer Stil’ genoemd wordt, lichtjes melancholische maar nooit erg dramatische muziekstukjes die het orkest de kans geven om te tonen hoe elegant het kan spelen en hoe snel het van karakter kan wisselen.
Wat instrumentatie betreft, werden enkele interessante momenten gevonden in deze drie symfonieën. Wat moet men denken van een trio in het menuet van de symfonie in D, G.503 voor piccolosolo of de langere passages voor blazers die Boccherini af en toe componeert. Het zijn trouwens de fluiten en niet de hobo’s die de houtblazers domineren, althans in de eerste twee symfonieën, in tegenspraak met achttiende-eeuwse gewoonte om hobo’s een glansrol te geven. De London Mozart Players is een kamerorkest dat op moderne instrumenten speelt en dat wil zeggen dat men een warme gloed kan horen in de strijkersgroep, niet de strakke en samengebalde klank die men van de met darmsnaren bespannen instrumenten van een authentiek ensemble mag verwachten.
De reeks ‘Mozart’s Contemporaries’ keert zich naar Boccherini, een componist die Mozart zelf niet zo direct beïnvloed heeft maar die muziek schreef in ruwweg dezelfde rococostijl als die waarin Mozart zijn vroege, Salzburgse symfonieën en divertimenti componeerde. En omdat Boccherini op betere muzikanten mocht rekenen in Madrid dan Mozart in Salzburg, zijn dit bovendien voorbeelden van origineel gevormde en georkestreerde symfonieën die onmiddellijk in de smaak vallen.
Meer over Luigi Boccherini
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
