De Zweed BJ Nilsen is net als meer bekende geestesgenoten als Biosphere en Fennesz al jaren kind aan huis bij het Engelse Touch. Het label - dat zichzelf overigens steevast bestempelt als "audiovisuele uitgever" - grossiert immers al sinds de jaren '80 in 'intelligente' elektronica, sfeervolle soundscapes en experimentele veldopnames en weet hiermee als geen ander zijn artiesten te verkopen. Door hun muzikale releases keer op keer te voorzien van stijlvolle, tot in de puntjes verzorgde cd-boekjes van de hand van bekende en minder bekende visuele artiesten, wisten de Touch-mensen over de jaren heen dan ook een hondstrouwe fanbasis op te bouwen.
Met het ontwerp en de fotografie van 'The Short Night' suggereert labeleigenaar en begenadigd grafisch ontwerper Jon Wozencroft een desolate, grotendeels op het thema water geënte sfeer. Met de keuze van zijn songtitels laat Nilsen zelf dan weer uitschijnen dat hij vooral inspiratie opdeed in arctische omgevingen. De doffe klap helemaal aan het begin van openingstrack 'Front' mag bijgevolg gerust geïnterpreteerd worden als iets of iemand die letterlijk op een ruige Scandinavische kustlijn wordt geworpen. Het kabbelen van water, het ruisen van wind en zachte vogelgeluiden in de verte maken het imaginaire plaatje compleet. Nilsen zou zichzelf echter niet zijn als hij deze concrete omgevingsgeluiden niet al snel op de achtergrond zou duwen ten voordele van of met behulp van digitale ruis, een diepe hypnotiserende drone en stokoude filters en effecten. Zo laat de Zweed langzaam maar zeker de échte wereld achter zich om af te dalen naar een abstract, melancholisch universum waar tijd en ruimte relatieve begrippen blijken. Als aan het einde van 'Finisterre' de elektronische, eindeloos trillende soundscapes finaal de overhand krijgen, wordt tijdens het spel met overstuurde bastonen in 'Pole Of Inaccessibility' de sfeer even iets agressiever. Zo sloom als deze hardheid kwam opzetten, zo snel is ze verdwenen in de tweede helft van de compositie als hoge piep- en fluittonen opnieuw overnemen met in de achtergrond liefelijke vogelzangen. 'Black Light' is, zoals de titel suggereert, opnieuw duister van ondertoon met een volgehouden pulserende bas waarover een dikke laag onheilspellende mechanische bijen lijken te zwermen. Als 'Icing Station' doorbreekt is er opnieuw licht aan de horizon. Hier en daar duiken tussen het gekraak, gebrom en gekabbel zelfs flarden op van wat melodieën zouden kunnen zijn. De bijna elf minuten durende afsluiter 'Viking North' gebruikt tot slot elementen van al zijn voorgangers om te stranden in een vervormde radioboodschap.
Wie de oren spitst, herkent in de omgevingsgeluiden die BJ Nilsen bijeensprokkelde in Zweden, Engeland en IJsland hier en daar de zware motoren van een schip, golven en zeevogels, maar de hoofdrolspelers in zijn meditatief zeeverhaal zijn toch de ontastbare, subtiel fluctuerende elektronische tapijten die hij er over heen legt. Eens deze laatsten zich in de geest van de luisteraar zijn doorgedrongen, is er geen ontkomen meer aan. Vanaf dat moment wordt 'The Short Night' een intrigerende conceptplaat die een mens na afloop licht gedesoriënteerd, zeeziek en vermoeid achterlaat. Wees dus gewaarschuwd: deze trip in zijn geheel uitzitten is enkel iets voor doorwinterde zeemannen.
Meer over BJ Nilsen
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
