Voor zijn tiende album wilde de inmiddels veertig jaar oude bassist Ben Allison het graag eens over een andere boeg gooien: geen album vol eigen composities of jazzstandards, maar een plaat met een flink aantal popcovers was wat hij voor ogen had. Opener 'Jackie-ing' vormt een uitzondering: het is een stuk dat Allison aan pianist Thelonious Monk ontleende en dat meteen de toon zet voor de quasi symfonische rockinvulling die de muzikanten aan al hun interpretaties geven. Per uitzondering neemt Allison ook klassieke muziek als uitgangspunt, zoals in 'St. Ita's Vision' (Samuel Barber) of 'Broken' (een stuk van niemand minder dan Vlaamse serieel componiste Karel Goeyvaerts). Het pop en rock-getinte geluid van de groep verandert er niet door: de klemtoon ligt dikwijls bij de elektrische gitaar, die in samenspel met de strakke drums voor het aantrekkelijke gevoel van vrije rockmuziek zorgt.
Qua sfeer is 'Action-Refraction' in ieder geval consequent. Hoewel Rudy Royston af en toe uitpakt met al te evidente drumpartijen en Michael Blake op tenorsax en op basklarinet iets te gretig lijkt vast te willen houden aan het spelen van de thema's, worden de nummers toch telkens aardig opgebouwd en zelden zal de climax ontgoochelen. De knarsende piepjes die bijvoorbeeld onder Donny Hathaway's 'Someday We'll All Be Free' worden gelegd, zorgen voor een beklemmend hoogtepunt, waarbij het gitaristen Steve Cardenas en Brandon Seabook zijn die het nummer boven zichzelf uit tillen.
Toch zijn het vooral de muzikale evidenties die 'Action-Refraction' als plaat overheersen. Ben Allison zelf blijft als bassist opvallend afwezig en besteed erg veel uit aan zijn collega's. Dat hij niet alle aandacht naar zich toetrekt, siert hem, maar men kan zich afvragen waarom ook de bandleider in de meerderheid van de gevallen vasthoudt aan standaard lijntjes waarvoor een muzikant met zijn bagage zijn hand niet hoeft om te draaien. Naarmate de plaat vordert, blijkt dat zowel de ballades als de uptempo nummers zich niet tot originele composities ontpoppen. De vaak opvallende afwezigheid van improvisatie, maakt de ideeënschaarste nog prominenter. Dat alles maakt 'Action-Refraction' zeker niet tot Ben Allisons beste werk tot nog toe.
Wat overblijft is de erg aangename sfeer en de ongedwongen manier van musiceren, waarmee de muzikanten zonder pretenties samen bouwen aan een aantal mooie melodieën. Dat Allison de thema's uitstekend heeft uitgekozen staat immers als een paal boven water en in Neil Youngs 'Philadelphia' mag alsnog blijken waarom deze muzikanten dit een "jazzplaat" noemen. Dat het muzikale potentieel van dit kwintet niet ten volle wordt benut, staat niet in de weg dat 'Action-Refraction' rust en warmte ademt, waardoor Allison ook met deze plaat pop- en rockliefhebbers zal overhalen tot het beluisteren van jazz.
