Het Duitse Artemis kwartet bouwt gestaag aan een integrale uitvoering van Beethovens zestien strijkkwartetten en deze dubbel-cd is de vierde uitgave in de reeks. Het kwartet werkt niet chronologisch. Op elke uitgave wordt er dus aardig wat variatie gehouden in de selectie van de kwartetten. Hier worden vier werken voorgesteld: het vroege tweede kwartet (dat vanwege haar sprankelende muzikale dialoog in het Duits 'Komplimentenquartett' wordt genoemd), het derde van de kwartetten opus 59 die Beethoven voor de Russische ambassadeur Andrey Kirilovich Razomuvsky schreef en twee late kwartetten, opus 131 en opus 132. Het toont de evolutie en variatie binnen Beethovens kwartetten, van de heldere, classicistische lijnvoering in het tweede kwartet naar de eigenzinnige, zevendelige vorm en ongebonden muzikale expressie van een laat werk als het opus 131.
De nadruk in deze uitvoering ligt nogal sterk op Beethoven-de-revolutionair en het Artemis strijkkwartet zet dan ook de tegendraadse kantjes van Beethoven in de verf. Zo begint het 'Razumovsky' kwartet met een zoekende, hoekige inleiding die zo opvallend dissonant klinkt dat hij meer aan moderne muziek dan aan Beethoven doet denken. Beethovens late kwartetten waren vernieuwend en nergens meer dan hier, waar accenten, pizzicati, plotse karakterwisselingen en opvallende samenklanken het natuurlijke verloop van de melodie vaak doorbreken.
De trillers in de inleiding van het 'Presto' van opus 131 worden bijvoorbeeld erg effectvol gespeeld en verduisteren grotendeels de onderliggende melodie. Als artistieke keuze is daar niets op aan te merken en het houdt Beethovens kwartetten even onvoorspelbaar als ze voor hun eerste toehoorders moeten hebben geklonken. Maar soms zou het mooi zijn geweest om in deze hemels mooie, late composities wat meer complexloze melodieën te horen, zoals bijvoorbeeld het Takacs kwartet dat zo goed doet in haar opnames.
Dat wil niet zeggen dat er geen ruimte is voor introvertie op deze dubbel-cd. Het 'andante', het langzame deel van opus 131 weerklinkt teder en ijl en laat een gewaardeerd zachte kant van het Artemis kwartet horen. Het kwartetspel is natuurlijk vlekkeloos, met haarzuivere unisono's en een inspirerende dialoog tussen de vier stemmen in het vroege tweede kwartet opus 18/2. De finale van het derde 'Razomuvsky' kwartet geeft blijk van een zelden gehoord enthousiasme en energie, net als de 'Allegro Vivace' sectie van het eerste deel trouwens.
Beethovens vier kwartetten krijgen karaktervol vorm bij het Artemis kwartet. Er werd voor een romantische, stormachtige uitvoering gekozen die nadruk legt op het rusteloze van Beethovens muziek en het bruuske van Beethovens eigen karakter. Dat zorgt voor uitvoeringen die nergens vervelen en uiteraard technisch feilloos uitgevoerd worden maar af en toe krijgt men, vooral in de twee hoogst persoonlijke late kwartetten heimwee naar een uitvoering die de eenvoud en eerlijkheid van deze late Beethoven in beeld kan brengen.
Meer over L. van Beethoven
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
