De reeks ‘Concerts avec plusieurs instruments’ van het platenlabel Alpha is ondertussen al aan zijn zesde volume toe. De opnames spitsen zich toe op de vele instrumentale werken, vaak concerti, van Johann Sebastian Bach en zo presenteert elke cd een selectie van drie of vier van Bachs concerti, suites of ouvertures. Deze cd stelt de vierde orkestsuite voor, naast een klavecimbelconcerto BWV 1055, het eerste Brandenburgse concert en het concerto voor vier klavecimbels BWV 1065.
Die titel ‘Concerts avec plusieurs instruments’ mag gerust letterlijk genomen worden; veel van Bachs werken kregen de titel ‘Konzert’ of ‘Concert’ mee en dat waren heus niet allemaal soloconcerti. Wel is het zo dat sommige instrumenten, zoals de ‘violino piccolo’ (een gewone viool waarvan de snaren een kleine terts hoger gestemd zijn, om het instrument apart te zetten van de andere strijkers) in het eerste Brandenburgse concerto of de klavecimbel in het klavecimbelconcerto in A majeur een solorol mogen spelen. De vierde orkestsuite of het eerste Brandenburgse concerto benaderen echter nog het meest de sfeer van het Italiaanse concerto grosso, met hun prominente partijen voor meerdere instrumenten - trompetten en pauken, hoorns of hobo’s - tegelijkertijd.
Sommige van Bachs concerti klinken bekend in de oren, al is de instrumentatie hier anders, en een goed voorbeeld is het concerto in A, BWV 1055, dat beter gekend is in een reconstructie voor oboe d’amore, het instrument waarvoor Bachs oorspronkelijke maar verloren gegane versie gecomponeerd was. Hier wordt dus Bachs bewerking gespeeld met een – in dit geval tamelijk stille – klavecimbel in de hoofdrol. Het bescheiden karakter van dit instrument werkt echter goed in het tamelijk snel uitgevoerde tweede deel, waar een lichte klavecimbelklank voor een intiemere atmosfeer zorgt.
Waar het traditioneel de gewoonte is om menuetten statig en dus eerder langzaam uit te voeren, klinken de menuetten uit de orkestsuite op deze cd eerder vlot, met een fijne dialoog tussen hobo’s en strijkers. Nog veel sneller is het menuet dat als laatste deel van het eerste Brandenburgs Concerto gebruikt wordt en nog net niet gehaast gaat klinken. In dat eerste Brandenburgse concert heerst trouwens een opwindende dynamiek tussen de hobo’s, hoorns, soloviool en strijkers. Vele andere opnames – zelfs met gerenommeerde ensembles - laten namelijk hoorns horen die capabel maar tamelijk schools hun partij doorspelen. De twee hoornisten van Café Zimmerman steken echter een bijzonder welkom gevoel van beweging en energie in de muziek en het eerste en derde deel van het werk varen en bijzonder wel bij!
Afsluiten doet de cd met een van de meest ongewone concerti die aan Bach toegeschreven zijn, namelijk het concerto voor vier (!) klavecimbels in a mineur, BWV1065. Het is Bachs eigen bewerking van een concerto van Antonio Vivaldi, voor vier violen RV580. Het gebruik van vier klavecimbels als solo-instrumenten is toch wel tamelijk uniek. Het gaf het concerto al in Bachs tijd een ongekende populariteit, als de vele kopieën die van Bachs manuscript gemaakt werden daar een aanwijzing van mogen zijn. De ongebruikelijke instrumentale krachten zorgen voor een hoogst virtuoze, briljante uitvoering, waarin niet elke solist afzonderlijk te horen is (behalve op enkele plaatsen in het langzame deel) maar de vier klavecinisten Anna Fontana, Dirk Boerner, Constance Boerner en Céline Frisch samenwerken om een spraakwaterval aan snelle nootjes op de luisteraar af te sturen.
Dit is een cd die zich talloze keren laat beluisteren, niet enkel omwille van de verschillende instrumentaties die elk concerto rijk is maar ook vanwege de gedreven uitvoeringen, waar het enthousiasme van de muzikanten net dat beetje extra genereert dat andere uitvoeringen soms missen!
