Trombonist Joost Buis is één van de Nederlandse improviserende muzikanten die er in slagen om herkenbare en toegankelijke jazz te verzoenen met een eigen visie. Voor Astronotes verzamelt hij tien musici rond zich die allemaal hun strepen verdiend hebben in de geïmproviseerde muziek. Met vijf blazers (waaronder rietblazer Tobias Delius), gitaar, keyboards, contrabas (Wilbert de Joode) en twee percussionisten (onder andere Michael Vatcher) klinkt de band als een even vrolijke als gedisciplineerde bende. Er wordt goedgemutst geshopped bij walsjes, traditionele jazz, film- en amusementsmuziek, waarbij het ensemble primeert op het spel van de solisten. De focus op de groep en de uitgebreide bezetting worden door Buis echter niet gebruikt om op zoek te gaan naar complexe polyfone structuren. Met Astronotes mikt hij eerder op het kleurenspel, zonder daarbij echter uitgekiende structuren ostentatief uit de weg te gaan.
Het expressieve element van Buis' muziek komt het meest expliciet tot uiting in stukken die beschrijvend klinken. Het openende 'The Eggs' klinkt effectief als een open krakend ei en in 'Spaghetti Canon' laat hij enkele canonstructuren door elkaar lopen, waardoor een spaghettiknoop ontstaat die eerder amusant dan intellectueel klinkt. In de wals 'Tunguska Butterfly' glijdt het ensemble dan weer vederlicht door de lucht als de vleugelslag van een vlindertje. Even licht, maar van een ander kaliber klinkt 'The Comet's Point of View'. Als een jazzgroep in een verlaten ruimtestation lijkt de band te ontsnappen aan de zwaartekracht, waarbij het beatloze de track van de nodige abstractie voorziet.
Net als Sun Ra vertoeft Astronotes graag in het niemandsland tussen traditie en vernieuwing, tussen aardse en klanken uit het weidse heelal, al gaan ze voor dit laatste nooit zo ver als de legendarische Amerikaanse bandleider. Stukken als 'Batta4' en 'Duke Ellingtons 'Zweet Zurzday' klinken heel sterk met beide voeten in de (weliswaar muzikaal omgewoelde) aarde. 'Bata4' past mooi in de traditie van de hobbelende filmmuziek, met claxonachtige en jankende blazers en een mompelende riff. Wanneer de elektrische gitaarsolo met klaterende blazers later het gezelschap krijgt van lange, over zwevende noten, doemt zelfs even de ritmisch gelaagde extase van George Russel op. Voor 'Zweet Zurzday' zoekt Astronotes het dan weer in de late night sfeer waarbij de stoelen op de tafels gezet worden en het feest voorbij is. De fagot en het wrijven over de pianosnaren (niet als gimmick, maar als sfeerbepalend element) laten hier horen hoe zorgvuldig de muziek van Astronotes gearrangeerd is. Het ondeugende 'Grilkijker II' zet met het haperende keyboard en de opkomende chaos echter nog even de koppige handtekening van de band onder de cd. Een beetje nostalgie moet kunnen, maar met een expliciet en voorspelbaar gevoel afscheid nemen, dat is er voor Astronotes duidelijk te veel aan.
Meer over Astronotes
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
