Toen Bruckner's achtste symfonie in 1892 in première ging, kende ze een enorm succes. De symfonie werd de kroon van de toenmalige muziek genoemd, en Bruckner zelf de grootst levende symfonische componist. Dit magistrale werk is recent uitgebracht door het Russische label Melodiya, in een uitvoering uit 1959 met het Filharmonisch Orkest van Leningrad gedirigeerd door Yevgeny Mravinsky. Die legendarische dirigent is tot aan zijn dood chef van dit orkest gebleven, en deze pakkende opname bewijst waar hij zijn naam en faam aan te danken heeft.
In Bruckner's symfonisch werk is de invloed van Wagner onmiskenbaar. Zeker in deze achtste symfonie, die ontstond na Wagner's dood in 1883, valt het doorgedreven chromatisch harmoniegebruik op. De massieve orkestrale blokken die tegen elkaar worden uitgespeeld in de buitendelen, wisselen af met de ostinate ritmiek van het scherzo. Het meest overheersend zijn de stuwende en bijna oneindige lyrische kracht, die door de complexe en doorwrochten melodiebouw soms al lijkt vooruit te blikken naar de symfonieën van Sjostakovitsj. Even opvallend zijn de contrastrijke kleuren waarmee Bruckner binnen een grote spanningsopbouw de indruk van een andere klankwereld lijkt te wekken. Zo zijn er ontroerend zachte solopassages in de blazers, die een tegengewicht bieden tegen het indrukwekkende orkestrale geweld dat vaak vanuit het niets lijkt te ontstaan. Dit alles is bij Yevgeny Mravinsky in de ideale handen. Hij kneedt zijn orkest tot één klankblok, dat het complete dynamische palet moeiteloos beheerst en uitblinkt door zijn transparantie. Behalve de totaalklank van het orkest springen ook de solisten van het orkest in het oor met hun afgewerkt en mooi gefraseerd spel. In alle vier van de delen vindt Mravinsky het perfecte evenwicht tussen aandacht voor het contrapunt en de lyriek, en het opbouwen van spanningsbogen. Waar nodig neemt hij hier en daar ook wat tijd, wat helpt bij het volhouden van die spanning.
Vergeet de kleine misstapjes die door het live-gegeven in deze opname terug te vinden zijn. Dit is een referentieopname die van de eerste tot de laatste seconde naar de keel grijpt!
Meer over Anton Bruckner
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
