Deze opname is een heruitgave van een concert uit 1977, waarop het Radio-Symphonie-Orchester Berlin Bruckners vierde symfonie uitvoerde, onder leiding van de legendarische Karl Richter.
Bruckner herzag zijn symfonieën maar al te vaak en dat is zeker niet verschillend met deze vierde. Richter voert (zo vertelt de abominabel slechte Engelse vertaling van de Japanse tekst in het cd-boekje ons tenminste) een eerste herziening uit, die Bruckner in 1881 maakte. Zoals je van een dirigent van zijn generatie kunt verwachten, is deze Bruckner een kathedraal van een symfonie: groots en overweldigend. Het eerste deel zet alvast de juiste toon: het tempo ligt betrekkelijk laag, met een hoofdthema dat, wanneer het losbarst, zwaar geaccentueerd wordt. Richter houdt de teugels strak doorheen het hele eerste deel; alleen in het zachte tweede thema laat hij toe dat de muziek een beetje vlotter begint te lopen. Het tweede deel krijgt, door zijn wederom trage, schrijdende tempo, een heel tragisch karakter. Richter bouwt op geschikte plaatsen kleine vertragingen in en legt elke muzikale frase mooi en bedaard neer. Jammer, maar niet storend, is dat de houtblazers hier en daar wat intonatieproblemen vertonen. In het derde deel wordt een sneller tempo genomen, maar door de nogal dikke manier van spelen in hoorns en trompetten heeft dit deel iets van een stevige mars. (Elke interventie van de kopers, doorheen de hele symfonie, heeft trouwens iets loodzwaars, waardoor deze Bruckner extra monumentaal begint te klinken). Het trio is dan weer veel trager, met lichte strijkers en lieflijke houtblazers. Het is dan ook een verrassing om te horen dat Richter in het laatste deel zijn begintempo behoorlijk hoog legt. Hierdoor krijgt de openingsmelodie iets gejaagds. Het tempo zakt echter, zodat de slotkoraal van de symfonie breed en waardig wordt uitgesmeerd. Door de vele climaxen, die dit deel rijk is, ontzettend traag (en luid) neer te zetten, komt dit deel bij momenten het meest bombastisch over. Het is dan ook een verademing om te horen dat de lyrische passages tussen die uitbarstingen van orkestraal geweld melodieus en intiem worden gehouden.
Omdat dit een live-opname is, hoor je, als je goed luistert, af en toe kleine missers bij verschillende instrumenten, maar dit voegt alleen nog maar extra charme toe aan de opname. Zo kun je trouwens ook horen hoe het orkest herstemt tussen het eerste en tweede deel, maar storen doet dit helemaal niet. De klank is verder goed en komt heel modern over. De hobo's klinken heerlijk zwaar, wat aan de klagende melodieën in het tweede deel extra diepgang verleent. Alleen de trompetten klinken vaak te scherp, al is dit misschien eerder te wijten aan de opnamekwaliteit.
Als historische opname is deze cd zijn geld zeker waard. Richters interpretatie van Bruckners vierde symfonie is majestueus en monumentaal maar tegelijkertijd ook erg geslaagd en bevredigend als geheel. Bovendien komt deze dertig jaar oude cd allesbehalve ouderwets over. Richter slaagt erin de luisteraar soms nieuwe dingen te laten ontdekken die op andere opnames verloren gaan. Het orkest speelt degelijk en bovendien is dit een van de weinige platen die nog een 'live' concertgevoel kunnen overbrengen.
Meer over Anton Bruckner
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
