Nemu staat tegenwoordig bijna synoniem voor een Duits-Litouwse muzikale connectie. Het kleine Duitse label gaat opvallend vaak in zee met musici uit de Baltische staat, wat de voorbije jaren al leidde tot releases van het Ganelin Trio en gitarist Juozas Milasius. Op de nieuwste Nemu-plaat ‘Varpai’ voert opnieuw een Litouwer het hoogste woord. Letterlijk dan, want de inbreng van Andrė Pabarčiūtė is van vocale aard.
De tiende release op Nemu is qua klankbeeld alvast buitengewoon. Opgenomen in een kerk met een superieure akoestiek, wordt de muziek op ‘Varpai’ gekleurd door rituele percussie en primitieve geluidsobjecten, op rudimentaire wijze gehanteerd door de Duitse drummer/percussionist Klaus Kugel. Kleine en grote bellen, gongs, bekkens, schalen, houten blokken en een zeldzame trom komen in de akoestische ruimte van de Sankt Mariä Namen kerk tot leven en vormen een drie-eenheid met de stemacrobatieën van Pabarčiūtė en het geploeter van contrabassist Mark Tokar. Dat bepaalde klanken dankzij de opmerkelijke galm een eigen leven gaan leiden, maakt deel uit van het concept. Het trio integreert dit effect als ware het de bouwsteen van een compositie.
Geluiden een eigen leven laten leiden, daarvoor is ruimte nodig. De musici zitten bijgevolg nooit op elkaars lip, al zorgen steekspelletjes links en rechts wel voor de nodige animo. Het zijn echter vooral de lange en rijke galmen waarop wordt geanticipeerd. De musici voegen subtiel hun eigen elementen toe aan het (op dat moment) overheersende muzikale element, waar vooral Pabarčiūtė op voortreffelijke wijze in slaagt. Een ijzige, door Kugel opgewekte kreun kan bijvoorbeeld plots worden vergezeld van een warme gloed, die pas na enige tijd transformeert tot de herkenbare stemklank van de Litouwse zangeres. Indrukwekkend is ook de manier waarop ze flageoletten van Tokar beantwoordt met Aziatische keelzang (inclusief de fluitende boventonen) in ‘Echoes of the Trees’, waarmee ze meteen ook een bewijs levert van haar improvisatietalent en technische beheersing.
De kalme en evenwichtige sfeer waarin ‘Varpai’ baadt, wordt op onverwachte momenten verstoord door Kugel. Als een sjamaan die opgaat in zijn eigen ritueel, schudt hij iedereen wakker met een plotse slag op een trom of een kletsende crash van een bekken. Het zijn welgekomen afwisselingen want veel dynamiek zit er voorts in deze trioplaat niet. Live komt dit concept waarschijnlijk veel beter tot zijn recht, wanneer de toehoorder de muziek binnen de akoestische ruimte kan ervaren. Deze cd kan dan ook best beschouwd worden als een teaser voor de Europese tournee van het trio volgend jaar.
