In tegenstelling tot het werk van vele van zijn collega's worden de composities van Alfred Schnittke (1934-1998) frequent uitgevoerd op de concertpodia. Buiten de intrinsieke kwaliteiten van zijn oeuvre heeft hij de belangstelling van het publiek ook te danken aan de vertolking van zijn werk door gereputeerde uitvoerders zoals de violist Gidon Kremer, die zijn werk mee heeft gepromoot in het westen met een integrale opname van zijn vioolconcerti. In deze opname brengt de violist/dirigent Vladimir Spivakov een aantal van zijn composities voor kamerorkest waarin hij zelf optreedt als solist en als dirigent van de Moscow Virtuosi.
De ingenieuze manier waarop de componist het traditionele en het hedendaagse met elkaar verweeft typeert zijn muziek. Deze dualiteit is terug te vinden in bijna al zijn werken en oefent een onmiskenbare aantrekkingskracht uit op de luisteraar. Het gebruik van een clavecimbel verleent de sonate voor viool en kamerorkest een archaïsch tintje. Het doet niet enkel dienst als kleurelement, maar vervult een belangrijke rol in het orkest. In het dansende scherzo dialogeren clavecimbel en viool met elkaar, waarbij de metaalachtige aanslag van het clavecimbel voor een snedig effect zorgt. In het mooie 'largo' deel filtert de viool een smachtende melodie uit de brede tonale akkoorden in het orkest.
Zoals blijkt uit de titel grijpt Schnittke terug naar het verleden in de 'Suite im alten Stil'. De muziek klinkt zo tonaal en traditioneel dat je de actualiteitswaarde ervan in vraag kunt stellen. Het klinkt wel mooi, maar het blijft enkel een – weliswaar geslaagde – stijloefening.
Geheel anders van stijl zijn de 'Fünf Fragmente zu Bildern von Hieronymus Bosch'. Het is één van de laatste werken van de componist, geschreven toen hij al ernstig ziek was. De toon is dan ook somber en donker. Kleine storingen in de uitvoering zijn de wat wankele toon en vlakke interpretatie van de trombonist en de slechte uitspraak van het Duits door de tenor.
Het meest boeiende werk is ongetwijfeld het concerto voor piano en strijkorkest. Ook hier refereert de componist naar het verleden door de typisch classicistische begeleidingsfiguurtjes in de piano, afgewisseld met clusters (toonopeenstapelingen) in de meer dreigende passages. Het werk bekoort vooral door de mooie, organische opbouw van het geheel. Op het einde komt het thematisch materiaal terug in verstilde vorm als een soort herinnering. De pianist, Alexander Ghindin, en de Moscow Virtuosi onder leiding van Vladimir Spivakov leveren een indringende vertolking van dit fascinerende werk. Een waardig en verdienstelijk eerbetoon aan Alfred Schnittke.
Meer over Alfred Schnittke
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
